Martin Bosma traineert een 'fatsoenlijke' oplossing in de affaire-Arib, de Kamer kijkt machteloos toe
In dit artikel:
Vier Kamerleden hebben voorzitter Martin Bosma opnieuw onder druk gezet om werk te maken van genoegdoening voor voormalig Kamervoorzitter Khadija Arib. De stap volgt op maandenlange tegenstrijdigheden rond het externe onderzoek naar Arib, dat in 2022 werd gestart nadat zij anoniem was beschuldigd van wangedrag richting ambtenaren. Een reconstructie van Follow the Money in juni suggereerde dat hoge ambtenaren erop uit waren Arib te ondermijnen en het presidium misleidden; ook zou Aribs opvolger, Vera Bergkamp, een grotere rol hebben gespeeld dan eerder aangenomen.
In juni nam een ruime Kamermeerderheid een motie aan waarin Bosma werd opgeroepen Arib te spreken en te zoeken naar een ‘fatsoenlijke regeling’, bijvoorbeeld ter vergoeding van haar juridische kosten. Bosma stelde het contact echter uit en gebruikte als argument dat hij wilde afwachten of een debat op 4 september nieuwe beslissingen zou brengen. Critici kwalificeren die houding als een bewust vertraagbeleid, omdat er geen grond was om met uitvoering van de motie te wachten.
Uiteindelijk ontving Bosma Arib op 12 september; zijn verslag aan de Kamer op 25 september meldde dat het gesprek vertrouwelijk was en geen oplossing had opgeleverd. Arib verklaarde schriftelijk dat het bezoek vooral diende om de motie af te wijzen en dat Bosma had aangegeven geen mandaat te hebben om tot genoegdoening te komen, verwijzend naar instructies van het presidium. Dat is opmerkelijk omdat behalve PVV, D66 en Volt vrijwel alle partijen de motie hadden gesteund, inclusief acht van de elf presidiumleden — wat vragen oproept over waarom het presidium vervolgens uitvoering zou blokkeren.
Bosma stelde daarnaast dat eerst een nieuw Kameronderzoek en het hoger beroep in Aribs rechtszaak tegen de staat moeten worden afgewacht, argumenten die veel critici zien als verdere vertraging. Het oorspronkelijke doel van een schikking was juist om Arib haar hoger beroep te laten intrekken; wachten op dat hoger beroep ondermijnt die optie.
De vier ondertekenaars van de nieuwe brief verzoeken Bosma dringend alsnog het gesprek voort te zetten en meer helderheid te geven over wat er op 12 september concreet is besproken. Deskundigen wijzen erop dat de Kamer weinig middelen heeft om een voorzitter af te zetten, zeker in aanloop naar verkiezingen en een nieuw presidium vanaf eind oktober. Het geschil lijkt zich daardoor nog maanden te kunnen voorttrekken; de volgende formele stap is het hoger beroep, dat na de kerst dient.
De zaak stelt fundamentele vragen over hiërarchie in de Tweede Kamer: komt de beslissing van een brede Kamermeerderheid of de koers van de voorzitter en het presidium bovenaan te staan?