Mag een zzp'er nog bij de bedrijfsborrel zijn? 'Het gaat om het totaalplaatje'

In dit artikel:

Bij een opdrachtgever waar hij meerdere klussen deed, werd freelance dataconsultant Danny de Rooij kort voor een zomerborrel alsnog afgezegd omdat deelname volgens het bedrijf niet toegestaan zou zijn. Het voorval illustreert een breder probleem: werkgevers letten steeds scherper op signalen van zogenoemde schijnzelfstandigheid — zzp’ers die in de praktijk als werknemers functioneren — nu de Belastingdienst sinds januari actiever handhaaft.

Kernpunt is het zogeheten inbeddingscriterium, één van de negen factoren die voortkomen uit het Deliveroo-arrest en die meewegen bij de vraag of er eigenlijk sprake is van een arbeidsovereenkomst. Voorbeelden van inbedding zijn uitnodigingen voor borrels of teamuitjes, een bedrijfs-e-mailadres, kerstpakketten of bedrijfskleding. Juristen wijzen erop dat geen van die elementen op zichzelf doorslaggevend is; het totaalbeeld bepaalt of iemand als schijnzelfstandige wordt gezien. Het meest doorslaggevend blijft of er sprake is van gezag: mag de opdrachtgever wél het resultaat verlangen maar geen controle uitoefenen op het hoe.

Advocaten en arbeidsjuristen waarschuwen dat sommige opdrachtgevers misschien te ver gaan door zzp’ers volledig buiten sociale activiteiten te houden, wat zelfstandigen kan afschrikken. Tegelijk kan een opeenstapeling van inbeddingssignalen net wél doorslaggevend zijn. Praktische manieren om duidelijkheid te scheppen zijn volgens betrokken juristen bijvoorbeeld expliciet vermelden dat iemand freelancer is in de handtekening, het dragen van eigen logo’s of het laten betalen van eigen consumpties bij een borrel — mits deelname vrijwillig blijft.

De Rooij nam de afzegging vooral sportief: hij vond het overdreven maar begreep de regelgeving en miste het sociale contact met collega’s. Het voorval toont dat opdrachtgevers een balans moeten vinden tussen het vermijden van risico’s en het behouden van een aantrekkelijke werkrelatie met zelfstandigen.