Mac (23) vecht zich terug na ernstige verwondingen aan het front in Oekraïne. 'Het enige wat ik me herinner is de pijn'
In dit artikel:
De 23‑jarige Canadees Mac vertrok in de zomer van 2022 naar Oekraïne om zijn vader Paul te helpen met reparatiewerk in Kharkiv en sloot zich later aan bij een logistieke eenheid van het Oekraïense leger. In de zomer raakte hij bij een Russische aanval met shahed‑drones ernstig gewond toen een magazijn waar hij werkte onder vuur kwam te liggen. Tijdens de nachtelijke aanval ontplofte eerst een drone vlakbij een gebouw; tien minuten later kwam een tweede shahed dichterbij. Mac dook tussen een auto en een muur voor dekking. De volgende explosie veroorzaakte een enorme schokgolf, een autobrand en het kantelen van de wagen, die op zijn voet terechtkwam. Een lekkende tank met meerdere tonnen diesel vloog in brand en Mac raakte bekneld en zwaar verbrand.
Twee kameraden slaagden er uiteindelijk in hem los te halen — nadat één van hen was teruggegaan om materiaal te halen en de andere met volle kracht aan hem trok — en samen wisten ze naar een bunker te komen. Onderweg sloeg nog een derde shahed in op de plek waar Mac eerder vastzat. Pas in de bunker voelde hij de hevige pijn en besefte hij hoe ernstig zijn verwondingen waren. Na eerste behandeling in een plaatselijk ziekenhuis werd hij per helikopter naar Kyiv gebracht en via bemiddeling van hulpverleners (de zogeheten “traveling colonels”) overgebracht naar het brandwondencentrum van St. Luke’s in Lviv, dat als het beste van het land geldt.
In Lviv en later in ziekenhuizen in Kyiv en Kharkiv onderging Mac huidtransplantaties en intensieve revalidatie; hij moest het lopen opnieuw leren. Zijn onderlijf en benen zijn zwaar verbrand en zijn rechtervoet heeft nog steeds functieverlies door zenuwbeschadiging die ontstond toen hij onder de auto vastzat. Zonder aangepaste schoen valt hij om; een mogelijke aanvullende operatie is nog niet uitgesloten. De behandelingen gingen gepaard met veel pijnstillers en geheugenverlies over de eerste weken na de aanval. Mac lijdt aan flashbacks en paniekreacties op geluiden en beelden van shahed‑drones, maar zegt dat het met de tijd iets beter gaat.
Naast medische problemen botst hij op bureaucratische obstakels: wachtlijsten en ontbrekende documenten belemmeren toegang tot verdere revalidatie in Kharkiv, terwijl hij tegelijk erkenning kreeg in de vorm van een onderscheiding van de burgemeester. Mac overweegt zowel terugkeer naar Canada als terugkeer naar het leger; hij heeft nog een jaar contract staan en zou bij voltooiing daarvan het Oekraïense staatsburgerschap krijgen — een belangrijke overweging in zijn toekomstkeuzes. Hij benadrukt ook de band met zijn kameraden en zijn motivatie om hen niet in de steek te laten.
Achtergrond: de shahed is een door Iran ontwikkeld vliegend wapen met ongeveer drie meter spanwijdte en een explosieve lading van circa 50 kilo. Rusland gebruikt deze onbemande bommen sinds oktober 2022 om Oekraïense steden en infrastructuur aan te vallen en produceert ze inmiddels ook onder eigen naam (‘geran’). Sinds de zomer worden zulke drones steeds vaker in de frontlinie ingezet, wat de risico’s voor logistiek personeel en burgerdoelen verhoogt.