Maatregelen tegen drukte op het stroomnet: dit ga je er als consument van merken
In dit artikel:
Demissionair minister Harbers Hermans van Klimaat stelt voor om vanaf 2028 vier verschillende stroomtarieven per dag in te voeren zodat huishoudens hun verbruik meer spreiden en het elektriciteitsnet geen piekbelasting krijgt. In een brief aan de Tweede Kamer schrijft hij dat precies nog wordt uitgewerkt in overleg met netbeheerders; waarschijnlijk komen er twee duurdere tijdsblokken (ochtend en avond) en twee goedkopere (dag en nacht).
Dergelijke tempo-afhankelijke prijzen bestaan al voor consumenten met dynamische contracten, waarbij het tarief elk uur kan wisselen afhankelijk van zon- en windaanbod en de verwachte vraag. Gewoonlijk zijn de duurste momenten rond 07.00–10.00 uur en 17.00–21.00 uur, wanneer mensen opstaan, thuiskomen, elektrische auto’s opladen en warmtepompen aanslaan.
Belangrijke doelgroepen voor verschuiving van verbruik zijn vooral elektrische auto’s en warmtepompen. Zowel Olof van der Gaag (NVDE) als Hanna van Sambeek (TNO) benadrukken dat vooral het opladen van auto's slimmer moet gebeuren: veel mensen pluggen direct bij thuiskomst, wat een forse piek creëert. Van Sambeek: slim laden vraagt relatief weinig moeite maar levert veel effect op. Een proef in Amsterdam toonde dat een prijsprikkel werkt: publieke laadbeurten die automatisch naar rustigere tijden worden verplaatst, leverden gemiddeld 82 cent korting per sessie en verlaagden de piekvraag duidelijk.
Voor warmtepompen adviseert Milieu Centraal om slimme instellingen te gebruiken; het lager zetten van de thermostaat ’s nachts kan juist leiden tot extra verbruik in de ochtend omdat de pomp harder moet bijsprinten. Slimme apparaten kunnen vooraf verwarmen voor de dure piekuren en daarna lager draaien — mits consumenten eenvoudig voorkeuren kunnen invoeren (bijvoorbeeld via een app) en apparaten daarna autonoom handelen.
Het kabinet rekent erop dat combinatie van tijdsgebonden tarieven, automatische slimme apparaten en consumentvriendelijke bediening gedragsverandering en verschuiving van grote verbruikers naar daluren stimuleert. Daarmee moet de druk op het net tijdens piekmomenten verminderen en kunnen consumenten tegelijkertijd besparen.