Lucht overal nog te ongezond door houtkachels, vuurkorven en barbecues: 1,2 miljoen mensen happen naar adem
In dit artikel:
Meer dan een miljoen mensen met longproblemen in Nederland hebben last van vervuilde lucht, en volgens het Longfonds komt een groot deel van die vervuiling uit houtstook: open haarden, houtkachels, vuurkorven en barbecues. De conclusie is gebaseerd op recente fijnstofmetingen van het RIVM. De beste luchtkwaliteit wordt gemeten aan de noordrand van het land en in Zeeland (Vlieland scoort het hoogst); gemeenten als Den Bosch, Utrecht en Eindhoven scoren het slechtst. Geen enkele gemeente haalt de adviesnorm van de Wereldgezondheidsorganisatie.
Longfonds-directeur Károly Illy wijst erop dat de algemene luchtkwaliteit de afgelopen decennia verbeterd is, maar dat vooral de allerfijnste deeltjes die diep in de longen doordringen nog een groot gezondheidsrisico vormen. Die deeltjes kunnen bij langdurige blootstelling niet alleen longklachten verergeren, maar ook hart- en vaatziekten veroorzaken. Illy: „Onze lucht wordt steeds schoner, maar het is nog steeds geen gezonde lucht.” In Nederland leven ongeveer 1,2 miljoen mensen met longaandoeningen; één op de vier Nederlanders ervaart regelmatig overlast van houtrook. Voor mensen met longaandoeningen kan dat leiden tot astma-aanvallen, meer medicijngebruik en soms een bezoek aan de eerste hulp.
Twee decennia geleden waren uitlaatgassen van verkeer de grootste fijnstofbron (in 2005: 8,5 miljoen kilo), maar door strengere regels is die uitstoot sterk gedaald. In recente cijfers staat verkeer op 2,2 miljoen kilo en industrie op 3,0 miljoen kilo, terwijl huishoudelijke houtstook nog zo’n 5,7 miljoen kilo fijnstof produceert — meer dan verkeer en industrie samen.
Het Longfonds roept op tot meer wederzijds rekeninghouden (bijvoorbeeld niet stoken bij windstil weer) en wijst op het belang van gemeentelijk beleid. Slechts 130 van de 342 gemeenten hebben het Schone Lucht Akkoord ondertekend, en Illy vindt het te vrijblijvend wanneer economische belangen zwaarder wegen. Positieve voorbeelden zijn Amsterdam (verbod op fossiele bouwapparatuur) en Amersfoort (verbod op houtstook bij lage windsnelheid). Wie zijn lokale luchtkwaliteit wil checken kan gebruikmaken van de Gezonde Lucht Check, gebaseerd op RIVM-data. Ten slotte benadrukt Illy dat Nederland, als rijk land, de hoogste luchtkwaliteitsnormen zou moeten kunnen halen — ook al zijn de extremen elders (zoals Delhi) veel ernstiger.