LIVE Verkiezingen | 'Geheime reis' Yesilgöz blijkt troepenbezoek, niet één maar twee EO-presentatoren op lijst ChristenUnie
In dit artikel:
De Tweede Kamerverkiezingen zijn vastgesteld op 29 oktober; het verkiezingsreces begint op 3 oktober zodat Kamerleden campagne kunnen voeren. In aanloop naar de stembusgang domineren personele verschuivingen, lijstpublicaties en interne crises het politieke nieuws.
Denk: bestuur stapt op, onrust mogelijk opgelost
Het partijbestuur van Denk trad na harde interne druk per direct af, waarmee ruimte ontstaat om de onrust over de kieslijst te bedaren. Lijsttrekker Stephan van Baarle trok zich eerder plotseling terug na een conflict met het bestuur over de rangorde van kandidaten. Oud-partijleider Tunahan Kuzu wordt voorgedragen als nieuwe partijvoorzitter; of Van Baarle terugkeert is nog onduidelijk. De overige Kamerleden steunen Van Baarle en eisten het vertrek van het bestuur.
VVD, Lowlands en een 'geheime' troepenbezoek
VVD-lijsttrekker Dilan Yesilgöz voert de kandidatenlijst aan; de partij zette meerdere ministers, een staatssecretaris en zittende Kamerleden prominent hoog op de lijst. Yesilgöz annuleerde een geplande lijsttrekkersbijeenkomst op festival Lowlands omdat ze met Kamerlid Ulysse Ellian op troepenbezoek was bij Nederlandse NAVO-militairen in Litouwen. De afzegging leidde tot het schrappen van het Lowlands-optreden, tot teleurstelling van andere lijsttrekkers.
Kandidatenlijsten en lijsttrekkers: vertrouwde gezichten en nieuwkomers
- ChristenUnie hield vast aan een onveranderde top-5 onder Mirjam Bikker; enkele nieuwe namen (academici en ex-bestuurders) staan op onverkiesbare plekken. De partij scoort in peilingen rond 2–4 zetels.
- D66 plaatste UWV-bestuurder Nathalie van Berkel op plek 2 onder lijsttrekker Rob Jetten; de conceptlijst bevat meerdere nieuwkomers en leden stemmen nog over de definitieve volgorde.
- SGP handhaaft de ongewijzigde top zonder vrouwen op de lijst.
- VVD vulde de bovenste posities vooral met bewindspersonen en zittende Kamerleden; twee nieuwkomers prijken in de top 20.
- BIJ1 koos Tofik Dibi als lijsttrekker; hij benadrukt aansluiting bij de linkse, solidariteitsgerichte koers van de partij.
- 50Plus stelde oud-politieman en vakbondsleider Jan Struijs voor als lijsttrekker; Corrie van Brenk en Martine Baay volgen op plek 2 en 3.
Overstappers en partijvorming
- NSC, opgericht door Pieter Omtzigt, komt met een verkiezingsprogramma dat opnieuw inzet op bestaanszekerheid en ‘weerbaarheid’, waaronder het voorstel voor 1 miljard euro aan lokale ‘burgersteunpunten’. De partij staat in peilingen flink lager dan bij 2023.
- NSC-Kamerlid Diederik Boomsma verliet NSC en sluit zich aan bij JA21; hij geeft zijn zetel terug aan NSC en staat op plek 6 van JA21’s kandidatenlijst.
- De BBB publiceerde als eerste haar volledige kandidatenlijst: alle demissionaire BBB-bewindslieden staan erop, en Agnes Joseph kwam over van NSC maar behield haar Kamerzetel, waardoor BBB tijdelijk op acht zetels staat.
- De Fryske Nasjonale Partij (FNP) maakte Aant Jelle Soepboer tot lijsttrekker; hij geeft zijn NSC-zetel terug. Lokaal Brabant overweegt eveneens landelijk mee te doen.
Programma’s en nieuwe partijen
- BBB presenteerde een conceptprogramma met behoudende standpunten over dierenwelzijn, strengere regels voor vergunninghouders die terugreizen naar hun land van herkomst en kritiek op benoemingen bij de Raad van State.
- Een nieuwe dierenpartij, Vrede voor Dieren, werd gelanceerd met een combinatie van dierenwelzijn, klimaatbeleid en een uitgesproken tegenstand tegen herbewapening; zij wil ook de bio-industrie en dierproeven afbouwen.
Kortom: politieke turbulentie, lijstwisselingen en programma-intensivering markeren de opbouw naar 29 oktober. Vragen over kandidaatvolgordes, partijleiderschap en de electorale slagkracht van zowel gevestigde als nieuwe partijen zullen tot aan het reces en de kiesdag centraal blijven staan.