LIVE Tweede Kamerverkiezingen | Lidewij de Vos vervangt Thierry Baudet als lijsttrekker Forum voor Democratie

zaterdag, 30 augustus 2025 (17:50) - Algemeen Dagblad

In dit artikel:

De Tweede Kamerverkiezingen vinden plaats op 29 oktober en de campagne krijgt de komende weken meerdere opvallende verschuivingen en lijstwijzigingen te verwerken.

Forum voor Democratie verrast met een late wissel: oprichter Thierry Baudet schuift één plaats op en draagt het lijsttrekkerschap over aan het relatief onbekende 28‑jarige Kamerlid Lidewij de Vos. Baudet blijft partijvoorzitter maar zegt dat zijn rol als gezicht de partijgroei mogelijk belemmert; De Vos wordt bovendien fractievoorzitter en neemt de plek in van Pepijn van Houwelingen. De stap betekent dat FVD twee maanden voor de stembusgang met een nieuw gezicht naar buiten treedt.

Bij de PVV ontbreekt een van de langstszittende kopstukken: Fleur Agema maakt na bijna twintig jaar haar vertrek bekend en staat niet op de kieslijst. Geert Wilders heeft een uitzonderlijk lange lijst van tachtig namen gepresenteerd; oude en nieuwe gezichten wisselen van plek (onder meer Martin Bosma op 6, Marjolein Faber en Vicky Maeijer in de top 10). Agema zegt het Kamerwerk te zullen missen maar noemt de omstandigheden die haar vertrek bepalen niet nader. In de peilingen blijft de PVV sterk (circa 33 zetels volgens EenVandaag/Verian), terwijl GroenLinks-PvdA op ongeveer 26 zetels staat.

Andere partijen kondigen programma’s en samenstellingen aan die hun campagnekleur bepalen. Volt profileert zich met door leden geschreven voorstellen en zet in op een universeel basisinkomen, meer geld voor kunst en cultuur en de ambitie om Tata Steel te vervangen door een ‘Tata‑stad’ — tegelijk spreken partijleden en leider Laurens Dassen steun uit voor de fabriekspersoneel. Dassen hekelt gevestigde partijen en ziet de vervroegde verkiezingen als kans op vernieuwing.

Het CDA presenteert een concept‑programma met ‘moeilijke keuzes’: geleidelijke afbouw van hypotheekrenteaftrek en een tijdelijke ‘vrijheidsbijdrage’ om te helpen voldoen aan hogere defensie‑uitgaven (Navo‑norm). Lijsttrekker Henri Bontenbal benadrukt eerlijkheid in lastenverdeling, met maatregelen die zowel inkomensbelastingverlaging als gerichte bezuinigingen en extra lenen kunnen omvatten. Tijs van den Brink (EO) lijkt vrijwel zeker op de CDA‑lijst te verschijnen (plek 11).

GroenLinks‑PvdA houdt vast aan dezelfde top‑5 als twee jaar geleden (Frans Timmermans aan kop) en vult de lijst met diverse nieuwe regionale en jonge kandidaten; leden kunnen nog stemmen op de definitieve volgorde. D66 zag enkele verschuivingen na ledenstemming: Jan Paternotte staat nu op 2, Hans Vijlbrief op 3 en UWV‑topvrouw Nathalie van Berkel op 6. ABN AMRO‑hoofdeconoom Sandra Phlippen treedt tijdelijk terug om als lijstduwer en mede‑auteur van het D66‑programma te fungeren; zij keert na de verkiezingen terug.

Binnen kleine en middenpartijen blijft onrust en herstel zichtbaar. Denk heeft interne conflicten achter zich gelaten: het partijbestuur trad af en oud‑leider Tunahan Kuzu wordt voorgedragen als voorzitter; Stephan van Baarle is weer lijsttrekker na massale steun. 50PLUS probeert het imago van interne ruzies achter zich te laten; onder leiding van oud‑politiebaas Jan Struijs verliep de recente ALV volgens de partij in betere sfeer. De partij focust op pensioeninspraak, koopkrachtherstel voor ouderen en meer seniorenwoningen.

Ja21 verscherpt het beleid op asiel en misdaad en wil bovendien een minister voor Overheidsefficiëntie; de partij ziet een toestroom van politici van andere partijen. ChristenUnie blijft trouw aan vaste gezichten en stelt een forse verhoging van kinderbijslag voor (€4.500 per kind per jaar), extra woningbouwinvesteringen en steun voor de 3,5%‑Nato‑norm.

Tot slot: de VVD noteert in recente peilingen een forse terugval (van circa 23 naar 15 zetels) en lijsttrekker Dilan Yesilgöz kampt met een dalende populariteit. De komende weken zullen lijstwissels, programma’s en campagnestunts bepalen hoe partijen hun posities consolideren richting 29 oktober.