LIVE Tweede Kamerverkiezingen | Huidige fractie Denk in top-3 kandidatenlijst
In dit artikel:
De Tweede Kamerverkiezingen zijn op 29 oktober en dit weekend bepalen meerdere partijen op ledencongressen hun kieslijsten en verkiezingsprogramma’s. Dat leidt tot wisselende verhoudingen en interne strijd binnen partijen, en maakt thema’s als coalitievorming en de hypotheekrenteaftrek tot campagnethema’s.
Denk: lijsttrekker Stephan van Baarle kreeg zijn zin: de huidige Denk-fractie vormt nu de top-3 van de kandidatenlijst met Dogukan Ergin en Ismail el Abassi op twee en drie. Dat veroorzaakte een conflict met het oude partijbestuur: Van Baarle legde tijdelijk zijn functie neer, de fractie steunde hem, het bestuur trad af en een interimbestuur onder Tunahan Kuzu moest de partij voorbereiden op de verkiezingen. Van Baarle keerde terug; twee vrouwen (Elif Esen en Nassira Abaaziz) volgen op de lijst.
VVD: minister van Defensie Ruben Brekelmans zei in Buitenhof dat een centrumrechtse coalitie “niet in zicht” is en suggereerde dat het uitsluiten van GroenLinks‑PvdA het land onbestuurbaar zou maken. Kort daarna corrigeerde hij zichzelf op X en noemde regeren met GroenLinks‑PvdA ‘totaal ongeloofwaardig’, wat lijkt op een terugfluiter door partijleider Dilan Yesilgöz. Yesilgöz zette op het VVD‑congres in ‘s‑Hertogenbosch een strijdbare toon en sloot deelname aan een kabinet dat de hypotheekrenteaftrek thuis afschaft uit. Die tegenstelling vergroot de spanning met potentiële centrumrechtse partners (CDA, D66) die wél voor geleidelijke afbouw van de aftrek pleiten; de kwestie belooft een belangrijk campagnethema te worden.
CDA en ChristenUnie: het CDA-congres in Rotterdam ademde optimisme, gesteund door Jan Peter Balkenende en het stijgende peilingsbeeld. CDA-leider Henri Bontenbal hield zich nog bedeesd over voorkeurscoalities. ChristenUnie-leider Mirjam Bikker benadrukte op het congres in Utrecht de principiële afstand tot het CDA op onderwerpen als embryo-onderzoek en het strafbaar stellen van illegaliteit; de partij ambieert groei van drie naar zeven zetels en stelde haar kandidatenlijst met overgrote meerderheid vast, ondanks kritiek op de digitale behandeling van wijzigingsvoorstellen.
Kleinere en geplaagde partijen: NSC worstelde met interne onvrede en een motie van wantrouwen tegen het bestuur, maar voorman Eddy van Hijum verzekerde dat de partij gewoon meedoet op 29 oktober en zich als brug tussen partijen wil profileren. NSC-fractievoorzitter Nicolien van Vroonhoven laat zich van de lijst schrappen nadat zij door leden op een lagere plek werd gezet. JA21‑lijsttrekker Joost Eerdmans pleit voor een daadkrachtig centrumrechtse kabinet en staat terughoudend tegenover een minderheidsregering gesteund door de PVV; PVV‑leider Geert Wilders heeft echter openlijk gezegd dat een minderheidskabinet met gedoogsteun een optie is als hij wordt uitgesloten.
PvdD en BBB: Esther Ouwehand opende de PvdD-campagne fel tegen de huidige coalitie en liet de aftrap begeleiden door Pussy Riot. BBB bevestigde haar kieslijst met 96 procent steun; Kamerlid Claudia van Zanten klom naar plek vijf.
Algemeen beeld: vele partijen beramen zich in ledenvergaderingen over programma’s en lijsten, terwijl de peilingen sterke bewegingen laten zien. Sommige partijen staan volgens peilingen in de lift (CDA, JA21), andere kampen met terugval (VVD) of dreigen uit de Kamer te verdwijnen (NSC). Met minderheids- en meerpartijsscenario’s in zicht lijkt geen enkele formatie vanzelfsprekend; kleine partijen kunnen daardoor een doorslaggevende rol spelen bij de kabinetsvorming.