LIVE Oorlog Oekraïne | Zelensky dankt Willem-Alexander voor troonrede
In dit artikel:
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky reageerde op X op de troonrede van Nederland en bedankte koning Willem‑Alexander voor de blijvende steun; het demissionaire kabinet kondigde in die rede voortzetting van militaire, diplomatieke en politieke hulp aan totdat duurzame vrede bereikt is.
In Belarus en Rusland liep de gezamenlijke oefening Zapad deze week door met simulaties van tactische kernwapens, hypersonische raketten (waaronder de Zirkon volgens Moskou), snelle Oresjnik‑raketten en uitgebreide drone‑scenario’s. Oostelijke NAVO‑leden zoals Polen, Litouwen en Letland volgen de manoeuvres met zorg: Zapad was in 2021 voorafgegaan door een grootschalige Russische aanval op Oekraïne, en ook nu wordt de oefening door buurtstaten als intimiderend ervaren. Belarus president Loekasjenko ontkent dreiging met kernwapens.
Als antwoord kondigde de NAVO de operatie Eastern Sentry aan om de oostflank te versterken na de recente inbreuken door vermoedelijke Russische drones in Polen. Frankrijk, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk hebben bijdragen toegezegd; Spanje en Italië overwegen elk twee Eurofighters (Spanje mogelijk inclusief een tanker). EU‑voorzitter Ursula von der Leyen stelde een ‘dronemuur’ langs de oostgrens voor. Polen dringt er bij de EU op aan extra sancties tegen Rusland te overwegen en wil dat de NAVO onderzoekt of bondgenoten Russische drones en raketten boven Oost‑Oekraïne mogen onderscheppen — een optie die sommigen vrezen kan escaleren tot directe confrontatie met Moskou.
Meerdere grens‑ en luchtruimincidenten deden deze week stof opwaaien: in Warschau neutraliseerde de Poolse veiligheidsdienst SOP een drone boven gevoelige overheidsgebouwen; twee Belarussen werden gearresteerd. Roemenië liet straaljagers opstijgen voor een drone‑inbreuk en riep de Russische ambassadeur ter verantwoording; Moskou ontkent verantwoordelijkheid en wijst naar Oekraïne. Zelensky beweert dat Russische drones die dag ook Roemeens grondgebied binnendrongen en elders langs de Belarus‑grens actief waren.
De strijd escaleert aan beide zijden: Oekraïne zegt olieraffinaderijen in Saratov en bij Kirisji (ten zuidoosten van Sint‑Petersburg) te hebben getroffen; Rusland meldde ook schade en branden maar geen slachtoffers. In Zuid‑Oekraïne vielen bij Russische aanvallen ten minste twee doden en meerdere gewonden; branden in stedelijke gebieden werden gemeld. Tegelijk eiste de Oekraïense militaire inlichtingendienst HOeR sabotageacties op Russische spoorlijnen op — explosies en ontsporingen in regio’s als Orjol en Leningrad leidden tot doden en verstoring van logistieke routes, wat volgens Kiev Russisch opereren bemoeilijkt.
Humanitaire en technologische gevolgen: mensenrechten‑organisaties melden dat Oekraïne opnieuw het land is met de meeste slachtoffers door clustermunitie (van de 314 wereldwijd gerapporteerde doden vielen 208 in Oekraïne); blinde bommen veroorzaken langdurig gevaar, met veel kinderen onder de slachtoffers. Ook een storing bij Starlink trof het Oekraïense leger en verstoorde communicatie aan het front.
Op het diplomatieke vlak zegt de Amerikaanse minister Marco Rubio dat voormalig president Trump volgende week waarschijnlijk Zelensky zal ontmoeten tijdens de VN‑Algemene Vergadering in New York; Trump zou ook gesprekken met Poetin hebben gevoerd en hoopt op een vredesakkoord waaraan Rusland deelneemt. Het Kremlin had eerder aangegeven dat vredesonderhandelingen voorlopig "op pauze" staan.
Kortom: de situatie blijft gespannen en veelzijdig — van grote militaire oefeningen en grensincidenten tot gerichte aanvallen, sabotageacties en zorgen over wapens met grote humanitaire impact — terwijl NAVO en EU proberen de oostflank te versterken en diplomatieke kanalen open te houden.