LIVE oorlog Oekraïne | Poetin belt voor het eerst paus Leo, VS: Veel minder Russische vliegtuigen geraakt bij droneaanval
In dit artikel:
De oorlog in Oekraïne blijft onverminderd intens en complex, met recente ontwikkelingen op meerdere fronten. Oekraïne voerde afgelopen weekend een grootschalige droneaanval uit op vijf Russische luchtmachtbases, waarbij volgens Oekraïense president Zelensky 41 Russische vliegtuigen werden geraakt, waarvan de helft onherstelbaar beschadigd is. Amerikaanse functionarissen bevestigen dat ongeveer twintig vliegtuigen zijn geraakt, met circa tien vernietigd, en omschrijven de aanval als ‘zeer ernstig’. Rusland kondigde aan op deze aanval te zullen reageren.
De Russische president Vladimir Poetin voerde telefoonoverleg met de Amerikaanse ex-president Donald Trump, waarin onder meer over deze aanval werd gesproken. Trump noemde het gesprek positief, maar realistiseert dat het niet direct tot vrede zal leiden. Poetin uitte publiek twijfels over vredesonderhandelingen met Oekraïne, beschuldigde het land van terreurdaden en stelde dat een bestand niet realistisch is zolang Oekraïne mogelijk zou herbewapenen. De onderhandelingen in Istanboel, onder druk van de VS, leidden wel tot een gevangenenruil, maar een staakt-het-vuren lijkt voorlopig niet haalbaar vanwege Russische eisen omtrent terugtrekking van Oekraïense troepen uit door Rusland geclaimde gebieden.
Daarnaast had Poetin een gesprek met de nieuwe paus Leo, waarin onder andere vrede via politieke middelen werd besproken. De paus riep op tot een gebaar ter bevordering van de vrede en benadrukte het belang van dialoog.
Militair gezien breidt Rusland zijn invloed verder uit in de regio Soemy, vlakbij de grens met Rusland, waar het recente veroveringen meldde en een bufferzone wil instellen om Oekraïense invallen te voorkomen. Oekraïne vreest een grootschalige aanval hierop. Intussen versterkt Nederland de Oekraïense defensie met meer dan honderd patrouilleboten, zeedrones en ondersteunende uitrusting, gericht op het verdedigen van de Zwarte Zee en rivieren. Ook geeft Nederland 20 miljoen euro voor training van Oekraïense mariniers in Roemenië.
Internationale samenwerking rondom militaire hulp aan Oekraïne blijft cruciaal. Het Verenigd Koninkrijk levert binnen een jaar tienduizend drones aan Oekraïne en neemt de leiding over de Defensiecontactgroep voor Oekraïne (UDCG), die meer dan vijftig landen omvat. Frankrijk investeert daarnaast 1,5 miljard euro in samenwerking met de Oekraïense defensie-industrie. De Amerikaanse defensieminister Pete Hegseth was opvallend afwezig bij het laatste UDCG-overleg, wat duidt op veranderende Amerikaanse betrokkenheid onder Trump, die zich meer als bemiddelaar opstelt dan als traditionele bondgenoot van Oekraïne.
De oorlog eist een zware tol; volgens het Amerikaanse CSIS-onderzoek zijn tot nu toe circa 1,4 miljoen militairen aan beide zijden gewond geraakt of omgekomen, met een overgrote meerderheid aan Russische kant.
Ook aan de binnenlandse Russische zijde komt oppositieherdenking voorbij: aanhangers van de vorig jaar onder verdachte omstandigheden overleden oppositieleider Aleksej Navalny stonden stil bij zijn verjaardag, ondanks arrestaties door de autoriteiten. Zijn weduwe zet zijn werk voort vanuit ballingschap en organiseert een herdenkingsconcert in Berlijn.
Op geopolitiek vlak blijft de relatie tussen Rusland en bondgenoten zoals Noord-Korea intensiveren. Russische veiligheidsfunctionarissen brachten recent een bezoek aan Pyongyang om de samenwerking voort te zetten, inclusief militaire steun, nu de Russische grensregio Koersk wordt verdedigd door Noord-Koreaanse troepen.
Tenslotte bereiden NAVO-landen zich voor op de komende top in Den Haag, waarbij Rusland opnieuw als grootste bedreiging van het bondgenootschap zal worden aangeduid. Europese landen eisen dat de VS volmondig openlijk verklaren waarom de defensiebudgetten fors moeten stijgen, een punt dat volgens diplomaten cruciaal is om burgers te overtuigen van de noodzaak. NAVO-oefeningen, zoals de BALTOPS in de Baltische Zee, worden door Rusland gezien als voorbereidende stappen voor een mogelijk conflict met de NAVO zelf.
Al met al is de situatie in en rondom Oekraïne uiterst gespannen, met militaire escalaties, diplomatieke tegenstellingen, en een verscherpt geopolitiek krachtenveld waarbij de hoop op vrede voorlopig nog ver weg lijkt.