LIVE Oorlog Oekraïne | Oekraïne deelt gevoelige tik uit aan Rusland met sabotageacties: explosie op spoor, treinen ontspoord
In dit artikel:
De Oekraïense militaire inlichtingendienst HOeR heeft dit weekend twee sabotageacties op Russische spoorlijnen opgeëist: een explosie in de regio Orjol en ontsporingen in de regio Leningrad, nabij Sint-Petersburg. In Orjol vond zaterdagavond een verdacht pakket plaats; het explosief ontplofte toen ontmantelingsexperts van de Russische Nationale Garde het probeerden te verwijderen, waarbij drie officieren om het leven kwamen. In de Leningrad-regio ontspoorde eerst een goederentrein zonder grote schade, later een locomotief waarbij de machinist overleed en delen van het spoor werden afgesloten. Volgens HOeR veroorzaken deze acties aanzienlijke logistieke problemen voor het Russische leger, wat zijn operationele capaciteiten tegen Oekraïne zou beperken. Militairen noemen het spoornetwerk cruciaal voor Russische bevoorrading.
Parallel daaraan voerden onbemande toestellen aanslagen uit op Russische olie-infrastructuur. Oekraïense drones raakten onder meer de Kinef-raffinaderij bij Kirishi ten zuidoosten van Sint-Petersburg; Russische autoriteiten melden een grote brand als gevolg van neergevallen dronewrakstukken, zonder slachtoffers. Eerder stortte ook een Oekraïense drone neer op een raffinaderij in Oefa (ongeveer 1.400 km van de frontlijn), wat beperkte schade en een brand veroorzaakte. Rusland zegt in de nacht honderden Oekraïense drones te hebben onderschept — het ministerie van Defensie sprak van 221 neergehaalde toestellen, onder andere rond Sint-Petersburg en Moskou — en meldt incidenten zoals een droneschade aan een schip in de haven van Primorsk.
De drone-activiteiten leidden tot internationale spanningen. Roemenië veroordeelde het binnendringen van een Russische drone in zijn luchtruim en liet gevechtsvliegtuigen opstijgen; EU-buitenlandvertegenwoordiger Kaja Kallas sprak van een schending van de soevereiniteit van een EU-lidstaat. Oekraïens president Volodymyr Zelensky stelde dat een Russische drone ongeveer 10 kilometer Roemeens grondgebied had doorgedrongen en zo’n 50 minuten in NAVO-luchtruim had gevlogen — een bewering die de Roemeense autoriteiten niet bevestigden.
Ook Polen voerde preventieve luchtpatrouilles uit vanwege de dreiging van Russische drones nabij de grens met Oekraïne. Premier Donald Tusk kondigde een “preventieve operatie” van de luchtmacht aan; in Oost-Polen werden sirenes geactiveerd en de luchthaven van Lublin tijdelijk gesloten. Polen blijft erbij dat eerdere schendingen van het Poolse luchtruim door een zwerm drones doelbewust waren, iets wat Rusland betwist. De kwestie bracht de NAVO in beroering en leidde tot een spoedberaad van de VN-Veiligheidsraad over de incidenten.
Als reactie op de escalatie start de NAVO direct een nieuwe missie, Eastern Sentry, gericht op het beschermen van Oost-Europese lidstaten en het bestrijden van dronebedreigingen. Bijdragen komen onder andere van Duitsland, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Denemarken; Duitsland verdubbelt bovendien het aantal Eurofighter-patrouilles in Polen en houdt Patriot-systemen daar gelegerd. Nederland stuurt vanaf 1 december twee Patriots, een Nasams en antidronesystemen voor een half jaar, naast Nederlandse F-35’s die al in Polen actief zijn. Frankrijk heeft extra Rafale-gevechtsvliegtuigen toegezegd.
Politiek-economische repercussies blijven ook op tafel: voormalig president Donald Trump riep NAVO-landen op onmiddellijk te stoppen met Russische olie-import en stelde strengere, ook secundaire, sancties voor (ook richting China) als voorwaarde voor verdere Amerikaanse sancties. De diplomatieke verhoudingen zijn gespannen; Frankrijk heeft de Russische ambassadeur ontboden en het Kremlin zegt dat vredesonderhandelingen met Oekraïne “op pauze” staan.
Op het slagveld meldt Oekraïne dat het een Russische offensieve opmars in de regio Soemy heeft weten te stoppen, al blijven Russische troepen nog steeds grote delen van het grensgebied bezet. Verder zijn Belarus en Rusland begonnen aan gezamenlijke oefeningen (Zapad-2025), die volgens westerse schattingen enkele tienduizenden militairen betrekken.
Tot slot maakte ook een ongebruikelijke bezoeker nieuws: prins Harry bracht een verrassingsbezoek aan Kyiv om gewonde Oekraïense militairen te steunen en ontmoetingen te hebben met regeringsvertegenwoordigers.