LIVE Oorlog Oekraïne | Merz: Binnen twee weken ontmoeting Poetin en Zelensky
In dit artikel:
President Volodymyr Zelensky heeft maandagavond in het Witte Huis overleg gehad met de Amerikaanse president Donald Trump en zeven Europese leiders, waaronder Mark Rutte, Emmanuel Macron en de Duitse bondskanselier Friedrich Merz. De bijeenkomst – eerst in de East Room, later deels voortgezet in de Oval Office – duurde uren; Trump onderbrak het overleg om ruim veertig minuten met Vladimir Poetin te bellen. Na afloop meldde Trump dat hij de voorbereidingen start voor een top tussen Poetin en Zelensky, en werd gesuggereerd dat zo’n ontmoeting binnen twee weken mogelijk is.
Centraal in de gesprekken stonden westerse veiligheidsgaranties voor Oekraïne. Volgens Trump zijn meerdere Europese landen bereid daarin mee te gaan, met coördinatie en steun van de Verenigde Staten. Mark Rutte benadrukte dat Oekraïne pas over grondgebied kan praten als goed duidelijk is wat die garanties concreet betekenen; troepeninzet van NAVO-landen werd daarbij niet genoemd. Merz stelde dat Europa gezamenlijk moet bijdragen en vergeleek Russische eisen om Donbas af te staan met een onaanvaardbare eis aan de VS.
Zelensky zei na afloop dat hij openstaat voor directe gesprekken met Poetin en dat voorbereidingen daarvoor zijn begonnen. Hij wil dat afspraken over veiligheidsgaranties binnen tien dagen verder worden uitgewerkt. Tegelijk blijft onduidelijk welke concrete garanties Rusland zou accepteren en welke concessies Oekraïne zou moeten maken; westerse regeringen waarschuwden dat elk recht op grondgebied uiteindelijk aan Kyiv zelf toebehoort.
Op het gebied van militaire steun deed Zelensky een voorstel om voor circa 90 miljard dollar wapens bij de VS aan te schaffen, deels gefinancierd met Europese steun; hij zou onder meer zeker tien Patriot-luchtverdedigingssystemen willen. Trump benadrukte dat de VS wapens verkopen, niet wegschenken. De Financial Times meldt dat details nog onduidelijk zijn.
De bijeenkomst ging ook over humanitaire en juridische zaken: EU-voorzitter Ursula von der Leyen sprak aandacht voor tienduizenden Oekraïense kinderen die volgens Kyiv naar Rusland zijn ontvoerd; het Internationaal Strafhof heeft een arrestatiebevel tegen Poetin wegens betrokkenheid bij die ontvoeringen. Von der Leyen bedankte Trump voor zijn inzet om kinderen te herenigen met familie.
Tegelijkertijd claimde Oekraïne een droneaanval op een installatie van de oude Droezjba-oliepijpleiding in de Russische regio Tambov, waardoor olieleveringen naar met name Hongarije en Slovakije werden onderbroken. Buitenlandse media konden die toedracht niet onafhankelijk verifiëren; Oekraïense officials wezen Rusland aan als de partij die de oorlog was begonnen en verwezen Hongarije naar Moskou met klachten.
De gasten waren verdeeld in hun toon: sommige leiders, zoals Finland’s president Alexander Stubb, uitten scepticisme over Poetin en wezen op het ontbreken van concrete afspraken; Macron waarschuwde dat bij mislukte onderhandelingen strengere sancties tegen Rusland moeten volgen. Zelensky omschreef het gesprek met Trump als aanzienlijk positiever dan eerdere ontmoetingen en sprak van een “productieve” sfeer, maar erkende dat er nog veel onopgeloste, gevoelige kwesties liggen voordat vrede haalbaar lijkt.