LIVE Oorlog Oekraïne | Kremlin wil niet reageren op in Polen gevonden drones
In dit artikel:
Afgelopen nacht drongen tientallen onbemande vliegtuigen, volgens Polen Russisch van afkomst, het Poolse luchtruim binnen. Poolse en NAVO-gevechtsvliegtuigen, waaronder Nederlandse F-35’s, Poolse F-16’s en een Italiaans AWACS-radarvliegtuig, reageerden; meerdere drones werden uitgeschakeld. Polen meldt later zeven teruggevonden drones en resten van een raket, en spreekt van in totaal negentien schendingen van het luchtruim. Voor zover bekend vielen geen dodelijke slachtoffers; één woning in het oostelijke dorp Wyryki raakte beschadigd.
Polen zegt dat een aanzienlijk deel van de toestellen rechtstreeks vanuit Belarus zou zijn binnengevlogen, wat het incident volgens premier Donald Tusk onderscheidt van eerdere, kleinschaligere gevallen. Tusk waarschuwt dat zijn land meer nodig heeft dan solidariteitsverklaringen en voert overleg met bondgenoten over het versterken van de luchtverdediging en het voorbereiden op verschillende scenario’s. Hij noemt de nacht “de eerste keer dat Russische drones boven het grondgebied van een NAVO-land werden neergeschoten” en spreekt van een grootschalige provocatie, zonder op dit moment een oorlogsverklaring uit te roepen.
De NAVO veroordeelde het binnendringen van het luchtruim als “roekeloos en gevaarlijk” en benadrukte dat de alliantie bereid is elke centimeter van NAVO-territorium te verdedigen. De organisatie bespreekt het incident in een zitting in het kader van artikel 4 (overleg bij gevoel van bedreiging); een beroep op artikel 5 (collectieve verdediging) is nog niet gedaan. EU- en NAVO-leiders, waaronder Ursula von der Leyen en Kaja Kallas, roepen op tot versterking van Europese defensiecapaciteit en ondersteunen voorstellen zoals een ‘dronemuur’ langs de oostflank.
Politieke reacties waren hard: Groot-Brittannië noemde de actie buitengewoon roekeloos, Oekraïne beschuldigt Rusland van doelbewuste inzet en biedt Polen intelligence en samenwerking aan voor waarschuwing en afweer. Het Kremlin heeft zich niet inhoudelijk uitgelaten en verwees naar het ministerie van Defensie; de Russische zaakgelastigde in Warschau noemt de Poolse aantijgingen ongegrond. Belarus stelt dat sommige drones ‘uit koers’ raakten en dat het waarschuwingen heeft gegeven, maar laat de herkomst onduidelijk en meldt ook eigen onderscheppingen.
Praktisch en militair gezien markeert het incident een nieuw moment: volgens NAVO-bronnen was het de eerste keer dat NAVO-vliegtuigen potentiële dreigingen direct in het luchtruim van de alliantie aanpakten. Patriot-luchtafweerinstallaties in Polen werden niet ingezet om te schieten, maar hielpen wel via radartracking. Polen riep daarnaast de Russische diplomaat om uitleg en vroeg de VN-Veiligheidsraad bijeen te komen.
Context: Polen is een centrale NAVO- en EU-bondgenoot aan de oostgrens van Europa en een belangrijke steun- en doorvoerplek voor Oekraïne, met meer dan een miljoen Oekraïense vluchtelingen. Het incident vergroot de zorgen over escalatie en onderstreept de roep vanuit veel EU-landen voor meer middelen en samenhangende defensie op de oostflank.