LIVE Navo-top | Tonijn met mousse van Amsterdamse uitjes bij Navo-diner
In dit artikel:
Tijdens het diner op Paleis Huis ten Bosch, ter gelegenheid van de NAVO-top, werden ongeveer veertig wereldleiders en staatshoofden ontvangen door koning Willem-Alexander, koningin Máxima en prinses Amalia. Het door zo'n twintig koks bereide driegangenmenu bestond uit gegrilde tonijn met een mousse van Amsterdamse uitjes als voorgerecht, kalfshaas met cantharellensaus en asperges als hoofdgerecht, en chocoladetaart met tonkabonen en zachte karamel als dessert. Er werd ook rekening gehouden met dieetwensen en allergieën, en het eten werd traditioneel van schalen geserveerd, zodat gasten zelf hun porties konden kiezen.
Mark Rutte, secretaris-generaal van de NAVO, typeerde de top als "historisch" en cruciaal. Hij prees vooral de Amerikaanse president Donald Trump, die volgens hem een belangrijke rol speelt bij het aanscherpen van de defensiebudgetten van NAVO-landen. Trump, die als enige leider alleen arriveerde, kreeg tijdens de bijeenkomst een bijzondere eer: hij mocht overnachten in het paleis, wat zelden gebeurt, en ontbeet de volgende ochtend met het Nederlandse koningspaar. Zijn dienstvoertuig, "The Beast", arriveerde in een indrukwekkende colonne onder begeleiding van Nederlandse politie en de Amerikaanse Secret Service.
Tijdens het diner sprak koning Willem-Alexander onder meer de wens uit dat de NAVO open blijft voor nieuwe leden, wat een indirecte verwijzing lijkt naar Oekraïne, dat herhaaldelijk zijn lidmaatschap heeft nagestreefd. De Oekraïense president Volodymyr Zelensky, die apart zat van Trump en koningin Máxima, bedankte op sociale media het Nederlandse koningspaar voor de steun aan Oekraïne en vluchtelingen die Nederland hebben bereikt. Hij benadrukte ook de noodzaak van sterke, gecoördineerde druk op Rusland vanwege de voortdurende agressie.
De tafelschikking was opmerkelijk doordat Trump aan de middelste tafel zat met onder andere koning Willem-Alexander en president Erdogan, terwijl Zelensky en koningin Máxima elders aan tafel zaten. Prinses Amalia zat aan een andere tafel met onder meer de Franse president Macron en EU-voorzitter von der Leyen.
Ondanks het informele karakter van het diner, bood het volgens Rutte ruimte voor belangrijke gesprekken over biljoenen euro's extra defensie-uitgaven. Vernieuwing en solidariteit binnen de NAVO stonden centraal in de toespraken van zowel de koning als Rutte. Het event illustreerde de urgentie van versterkte samenwerking tegen toenemende veiligheidsdreigingen, met de Verenigde Staten als dominante financiële bijdrageverlener.
De Amerikaanse president arriveerde zonder echtgenote Melania, die thuisbleef, en liep direct over de rode loper het paleis binnen, terwijl pers en beveiliging hem volgden. De beveiligingsmaatregelen rondom de top waren zeer intensief, met onder meer een colonne van meer dan dertig voertuigen en tientallen lakeien die de gastvrijheid verzorgden. Naast het diner voor de leiders hielden ministers van Defensie en Buitenlandse Zaken aparte werkdiners elders in Den Haag.
Al met al weerspiegelde het diner en de omliggende ceremonie het belang dat Nederland als gastland hecht aan de NAVO en de huidige geopolitieke spanningen. Het evenement benadrukte ook de rol van persoonlijke diplomatie en het versterken van internationale allianties te midden van mondiale onzekerheden.