LIVE Navo-top | Mark Rutte in persconferentie over Navo-akkoord: 'Een sterkere en meer dodelijke Navo'
In dit artikel:
Tijdens de NAVO-top in Den Haag is door de lidstaten overeengekomen om vijf procent van hun bruto binnenlands product (bbp) te besteden aan defensie en aanverwante zaken. Dit nieuwe defensiebudget bestaat uit 3,5 procent voor directe defensie-uitgaven en 1,5 procent voor gerelateerde veiligheidsinvesteringen. Hiermee wordt de vorige norm van twee procent ruimschoots overschreden, waarmee Europa zich nadrukkelijk wil herbewapenen na jaren van relatief beperkte investeringen. Deze afspraak is mede tot stand gekomen door druk van de Verenigde Staten en is door alle landen, inclusief aanvankelijk terughoudende staten zoals Spanje, geaccepteerd.
Premier Mark Rutte benadrukte dat het verhogen van de defensiebudgetten niet alleen de militaire paraatheid versterkt om af te schrikken en te verdedigen, maar ook veel werkgelegenheid creëert. Hij noemde het een fundamentele stap voor een sterkere, eerlijkere en “meer dodelijke” alliantie, waarin niet langer de VS het grootste deel van de last dragen. De Amerikaanse president Donald Trump werd geprezen voor zijn rol, al vindt hij dat Europa minder afhankelijk moet worden van Amerika.
In de slotverklaring van de NAVO-top wordt Rusland expliciet als langdurige bedreiging voor de Euro-Atlantische veiligheid genoemd, en wordt expliciete steun aan Oekraïne bevestigd. Zo is afgesproken dat defensie-uitgaven die direct ten goede komen aan Oekraïne meetellen binnen de NAVO-berekeningen, waarmee het onherroepelijke pad van Oekraïne richting lidmaatschap werd onderstreept, ondanks politieke gevoeligheden rondom de Oekraïense president Zelensky en de Amerikaanse houding.
Parallel aan de top vonden in Den Haag meerdere protesten plaats, vooral georganiseerd door Extinction Rebellion en andere activisten die de A12 wilden blokkeren. De politie greep hard in, gebruikte wapenstokken en hield tientallen demonstranten aan. Sommige acties leidden tot schermutselingen, met gewonden en het gebruik van politie-infiltranten. Ook waren er pro-Russische en pro-Oekraïense betogingen nabij het Malieveld en het World Forum.
Daarnaast speelde defensie een rol in maritieme operaties rond Nederland: de marine begeleidde meerdere Russische militaire schepen en onderzeeërs op de Noordzee om hun bewegingen te monitoren en af te dwingen dat ze het Nederlandse kustgebied verlaten. Demissionair minister Brekelmans meldde een toename van Russische aanwezigheid ten opzichte van voorgaande jaren.
Veiligheidsmaatregelen rondom de top waren intensief, met onder meer een totaalverbod op drones in en rondom Den Haag, Rotterdam en Schiphol. Tot het moment van de persconferenties waren de vergaderingen achter gesloten deuren, waarbij telefonische communicatie tijdens de sessies verboden was.
Koningin Máxima ontving de partners van wereldleiders in Rotterdam, waar ze een rondleiding kregen in het Depot Boijmans Van Beuningen en mogelijk een rondvaart over de Nieuwe Maas maakten, als onderdeel van de gastvrijheid tijdens de topweek.
Kortom markeert deze NAVO-top een fundamentele verschuiving in de Europese defensiestrategie met sterkere financiële inzet, duidelijke politieke steun voor Oekraïne en aangescherpte veiligheids- en protestmaatregelen bij het Haagse evenement. Dit alles reflecteert de veranderende geopolitieke verhoudingen, waarbij de dreiging vanuit Rusland en de rol van de VS centraal stonden.