LIVE Navo-top | Demonstranten Extinction Rebellion proberen A44 te blokkeren, Japanse premier wil afzeggen voor top
In dit artikel:
Nederland bereidt zich intensief voor op de NAVO-top die plaatsvindt van 24 tot en met 26 juni in Den Haag, met de belangrijkste vergadering van wereldleiders op woensdagmiddag. Voor het eerst houdt de NAVO een top in Nederland, waarbij ruim veertig regeringsleiders en staatshoofden, plus ongeveer 9000 gasten waaronder 2000 journalisten, worden verwacht. Premier Dick Schoof en NAVO-secretaris-generaal Mark Rutte hebben maandag samen het terrein rond het World Forum bezocht, waar het evenement grotendeels is afgesloten.
De top staat vooral in het teken van het verhogen van de defensie-uitgaven: NAVO-lidstaten spreken af om gezamenlijk 5 procent van hun economie te besteden aan defensie en ondersteunende zaken zoals cyberbeveiliging. Dit compromis ontstond nadat Spanje aanvankelijk bezwaar maakte tegen de verhoging van het defensiebudget naar dit percentage, maar uiteindelijk instemde met een iets lossere formulering.
Oekraïense president Volodymyr Zelensky speelt een bescheiden rol tijdens de top; hij ontmoet onder meer premier Schoof en neemt deel aan een NAVO-EU-bijeenkomst en het koninklijke diner. Door Amerikaanse tegenwerking is hij echter niet aanwezig bij de plenaire vergadering van de 32 NAVO-landen. Nederland blijft een belangrijke bondgenoot van Oekraïne sinds het conflict met Rusland begon.
Veiligheid en mobiliteit rondom de top krijgen maximale aandacht. De A44 is afgesloten voor het reguliere verkeer en gereserveerd voor delegaties. Klimaatactivisten van Extinction Rebellion proberen de A44 te blokkeren, maar worden door de politie tegengehouden. De politie is zwaar aanwezig met onder andere ME-eenheden en een helikopter. Weggebruikers in de Randstad moeten rekening houden met grote verkeershinder door wegafsluitingen en verkeersmaatregelen die vooral tijdens de spits tot ernstige vertragingen zullen leiden. Rijkswaterstaat roept op om zoveel mogelijk het openbaar vervoer te gebruiken en thuis te werken.
Demonstraties tegen de NAVO vinden eveneens plaats in Den Haag, met duizenden deelnemers die onder andere pro-Palestijnse leuzen uiten. Ook kleinere protesten van Israëliërs tegen hun eigen regering zijn gemeld. De gemeente heeft maatregelen genomen om de distributie van kranten te reguleren in de nabijheid van belangrijke hotels en het topterrein.
De Nederlandse burgemeester Jan van Zanen onthulde een groot blijvend kunstwerk ter herinnering aan de top, een traditie die ook in andere gaststeden wordt gevolgd. Daarnaast is de politieke situatie rondom de top gespannen vanwege recente Amerikaanse militaire acties in het Midden-Oosten, wat zorgen over de veiligheid vergroot. Oud-militairen en experts waarschuwen dat de top kwetsbaarder is geworden voor aanslagen en sabotage. Toch leeft bij de Nederlandse regering de verwachting dat de Amerikaanse president Donald Trump zal deelnemen aan de top, ondanks de toenemende wereldwijde spanningen.
De NAVO-top in Den Haag wordt daarmee een cruciale bijeenkomst in een tijd van verhoogde internationale onzekerheid, waarbij de versterking van defensiesamenwerking, de hulp aan Oekraïne, en het veiligstellen van de top en haar omgeving centraal staan.