LIVE Midden-Oosten | VN-chef: Israël wil helemaal geen vrede of staakt-het-vuren
In dit artikel:
Het Israëlische leger is deze week begonnen met een grootschalig grondoffensief om Gaza‑Stad volledig in te nemen. Volgens Israëlische functionarissen rukken pantserkolommen en infanterie op naar het centrum van de stad, waar naar schatting duizenden Hamas‑strijders aanwezig zijn. De operatie volgde op weken van zware luchtaanvallen; de inval heeft naar schatting al ongeveer 350.000 mensen op de vlucht gejaagd en zorgde meteen voor tientallen doden en veel verwondden, melden Palestijnse autoriteiten en hulporganisaties. Hulpverleners waarschuwen dat er geen veilige opvangplaatsen meer zijn binnen de enclave.
De internationale context verscherpt de spanningen. Een onafhankelijke VN‑onderzoekscommissie, die sinds 7 oktober het handelen van Israël onderzoekt, concludeerde dat er redelijke gronden zijn om te spreken van genocide in de Gazastrook: in het rapport worden voorbeelden genoemd van burgerslachtoffers, het tegenhouden van hulp en maatregelen die de overlevingskansen van de Palestijnse bevolking sterk verslechteren. De commissie stelt dat van vijf in het Genocideverdrag omschreven misdrijven vier aannemelijk zijn. Voorzitter Navi Pillay zegt dat de hoogste Israëlische autoriteiten verantwoordelijk zijn. De secretaris‑generaal van de VN, António Guterres, noemt de situatie «afschuwelijk» en spreekt van systematische verwoesting van Gaza‑Stad, maar gebruikt de term genocide nog niet zelf.
Israël ontkent de bevindingen en bestempelt het rapport als vertekend en gefabriceerd; het ministerie van Buitenlandse Zaken en premier Benjamin Netanyahu verwierpen de conclusies en noemden de auteurs «proxies» van Hamas. Netanyahu heeft de operatie verdedigd als noodzakelijk om Hamas te verslaan en waarschuwde dat Israël niet uitsluit Hamasleiders opnieuw aan te vallen, ook als zij zich in het buitenland bevinden. Minister van Defensie en legerwoordvoerders benadrukken dat het doel is terreurinfrastructuur uit te schakelen en dat het leger «zo lang als nodig» in Gaza‑Stad wil blijven. De IDF houdt rekening met 2.000–3.000 militanten in de stad; voor de operatie zijn ongeveer 60.000 reservisten opgeroepen.
De Verenigde Staten blijven Israël steunen: minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio bezocht Jeruzalem en sprak zijn «rotsvaste steun» uit, terwijl president Donald Trump suggereerde dat Hamas «in grote problemen» komt wanneer het gijzelaars inzet als menselijk schild. Tegelijkertijd waarschuwde Rubio dat het onderhandelingsvenster voor een staakt‑het‑vuren kort kan zijn—dagen tot enkele weken—en pleitte hij voor voortzetting van bemiddelingspogingen, onder meer via Qatar. Qatar fungeert als bemiddelaar, maar was recent doelwit van een Israëlische luchtaanval op in Doha verblijvende Hamas‑leiders; die actie leidde tot verontwaardiging bij Arabische en islamitische leiders tijdens een top in Qatar.
Regionale escalatie tekent zich ook af: Israël sloeg toe op de haven van Hodeidah in Jemen, in handen van de Houthi’s, die geregeld raketten op schepen en Israël afvuren als solidariteitsactie met Hamas; de Houthi’s zeggen hun luchtverdediging te hebben geactiveerd. In Europa nemen sommige landen al stappen tegen wapenexporten naar Israël: Spanje annuleerde een contract van bijna 700 miljoen euro voor Israëlische raketwerpers en andere landen hebben handel en militaire samenwerking versoberd.
Humanitaire organisaties en Nederlandse NGO’s pleiten voor strengere maatregelen. PAX en Oxfam Novib roepen op tot erkenning van de ernst van de situatie en concrete stappen, zoals handels‑ en wapenbeperkingen. Binnen Israël veroorzaakten de genocide‑aantijgingen maatschappelijke polarisatie: demonstranten en critici worden soms heftig bejegend, terwijl groepen als Standing Together het VN‑rapport juist verwelkomen en oproepen te stoppen met de militaire escalatie.
Kortheidshalve: Gaza‑Stad bevindt zich in een hevige en chaotische fase van het conflict met grote vluchtrondes en zware verwoestingen, een VN‑commissie beschuldigt Israël van genocide (een onafhankelijk oordeel dat internationaal discussie oproept), Israël ontkent en zet de militaire druk op Hamas voort, terwijl de VS politieke en diplomatieke steun blijven geven en regionale actoren reageren, wat het risico op verdere escalatie vergroot.