LIVE Midden-Oosten | 'Verhit gesprek' Trump met Netanyahu, Qatar bezint zich op rol bemiddelaar: 'Hoop gijzelaars grond in geboord'
In dit artikel:
Israël voerde dinsdag een gerichte aanval uit op leiders van Hamas in Doha (Qatar), waarbij volgens Qatarese en westerse bronnen zes doden vielen. Die actie, die Qatar als een schending van soevereiniteit bestempelt en waarvan de Verenigde Staten naar eigen zeggen pas kort na het begin van de operatie informeel op de hoogte waren gebracht, roept wereldwijde verontwaardiging en diplomatieke spanningen op. De premier van Qatar overweegt zijn bemiddelende rol in het conflict met Israël opnieuw, omdat Doha zich verraden voelt en meent dat gesprekken met de Israëlische regering weinig opleverden.
Binnen de regio escaleert het geweld verder: het Israëlische leger verhoogt de luchtaanvallen op Gaza-Stad en bereidt een groot offensief voor tegen Hamas. Volgens Israëlische legercijfers zijn de afgelopen weken zo’n 200.000 Palestijnen uit Gaza-Stad verdreven; de afgelopen dagen zouden tienduizenden extra mensen de stad ontvlucht zijn. Palestijnse hulpinstanties en internationale mensenrechtenorganisaties waarschuwen voor catastrofale humanitaire gevolgen. Meldingen over het aantal doden in Gaza lopen uiteen (dozijn-, tientallen slachtoffers, afhangend van bron), en Israël bevestigde ook de vernietiging van grote woongebouwen.
De confrontatie heeft zich uitgebreid naar Jemen: Israël bombardeerde militaire doelwitten in Sanaa en al-Jawf, nadat eerder raketten uit Jemen richting Israël werden onderschept en Houthi-rebellen maritieme aanvallen uitvoerden. Jemenitische bronnen melden tientallen doden en vele gewonden bij de luchtaanvallen. Ook internationaal klinkt kritiek: China, het Verenigd Koninkrijk en andere landen veroordeelden het optreden tegen Qatar; de VN-Veiligheidsraad vergadert over de situatie, maar een spoedzitting werd verplaatst zodat de Qatarese premier kan deelnemen.
Politiek en diplomatiek reageren westerse instellingen en staten: de Europese Commissie schort 14 miljoen euro aan directe betalingen aan Israël op en overweegt delen van het associatieverdrag te bevriezen. Het Nederlandse kabinet wil snel een importverbod op producten uit Israëlische nederzettingen invoeren; demissionair minister Van Weel zoekt daarbij coördinatie binnen de EU. De Britse premier Keir Starmer veroordeelt de aanval op Doha en herhaalde druk om humanitaire hulp toe te laten en nederzettingenbouw te stoppen.
Israël rechtvaardigt zijn acties als noodzakelijke stappen om betrokkenen bij de Hamas-aanval van 7 oktober 2023 te berechten en hostages vrij te krijgen; leiders benadrukken dat zij vijanden wereldwijd zullen opsporen. Ondertussen neemt ook burgerhulp toe: de Archewell Foundation van prins Harry en Meghan doneert een half miljoen dollar voor medische hulp en protheses voor gewonde kinderen in Gaza en Oekraïne. Humanitaire organisaties en activistische missies (onder wie de Global Sumud Flotilla) proberen hulp naar Gaza te krijgen, maar zagen schepen getroffen worden door vermoedelijke drones.