LIVE Midden-Oosten | Trump staat niet achter raketaanval op Qatar: 'Was beslissing van Netanyahu, niet van mij'
In dit artikel:
Israël voerde dinsdag een luchtaanval uit op locaties in Doha gericht op leiders van Hamas; de actie leidde tot doden en gewonden en veroorzaakte wijdverbreide diplomatieke verontwaardiging en bezorgdheid over escalatie in de regio. Qatar en andere landen noemen de aanval een schending van soevereiniteit en internationaal recht; de VN en meerdere Europese leiders en staten veroordeelden de stap. Algerije en Pakistan vroegen de VN-Veiligheidsraad bijeen te komen; die vergadering stond voor woensdagavond (21.00 uur NL-tijd) gepland.
Wat er gebeurde
- Doelwit waren volgens Israël topfiguren van Hamas die in Doha bijeen waren, onder meer voor overleg over Amerikaanse voorstellen voor een staakt-het-vuren. Hamas en Qatarese bronnen melden dat een aantal mensen, waaronder de zoon van Hamasleider Khalil al-Hayya, is gedood; ook zou minstens één lid van de Qatarese binnenlandse veiligheidsdienst zijn omgekomen en meerdere mensen raakten gewond. Hamas zegt dat veel leiders de aanslag hebben overleefd.
- Israëlische premier Benjamin Netanyahu zei dat hij het bevel gaf na recente geweldsincidenten in Jeruzalem en benadrukte dat Israël verantwoordelijkheid neemt voor de actie. Israël stelt dat de aanval bedoeld was om leidinggevenden van Hamas uit te schakelen.
Internationale reacties en gevolgen
- Qatar veroordeelde de aanval als een flagrante schending van internationaal recht en riep op tot reactie; premier Mohammed bin Abdulrahman al-Thani benadrukte dat Qatar zijn bemiddelende rol in vredsbesprekingen zal blijven vervullen.
- VN-secretaris-generaal António Guterres noemde de aanval een grove schending van Qatars soevereiniteit en waarschuwde dat dit het vredesproces ondermijnt.
- EU-buitenlandchef Kaja Kallas en leiders als Macron, Starmer en de Duitse minister van Buitenlandse Zaken noemden de aanval onacceptabel en waarschuwden voor escalatie; veel Arabische landen, waaronder Saoedi-Arabië, Iran, Turkije, Jordanië, de VAE en Egypte, veroordeelden de actie scherp.
- In Israël werden de aanslag en de verantwoordelijke politici door sommige ministers en politici juist toegejuicht.
Rol van de Verenigde Staten
- Het Witte Huis gaf aan dat de VS vooraf op de hoogte waren van plannen voor een Israëlische operatie, maar dat de aanval kort van tevoren werd aangekondigd en niet gecoördineerd. President Trump zei op zijn platform dat de locatie — Qatar — betreurenswaardig was en benadrukte dat de beslissing van Netanyahu kwam; hij stelt dat hij Qatar geprobeerd heeft te waarschuwen maar dat dat te laat was. Qatar zegt dat het telefoontje uit Washington pas kwam nadat de explosies te horen waren.
- Na de aanval belde Trump met de Qatarese leiders om excuus en garanties aan te bieden dat een herhaling niet zal plaatsvinden; ook gaf hij opdracht tot verdere defensiesamenwerking.
Invloed op vredes- en gijzelingsonderhandelingen
- De aanval viel samen met bijeenkomsten over Amerikaanse voorstellen voor een staakt-het-vuren en inspanningen om gijzelaars vrij te krijgen; Qatar en overige onderhandelaars stellen dat de actie die gesprekken heeft verstoord en het vertrouwen schaadt. Netanyahu zei dat Hamas met het Amerikaanse voorstel onmiddellijk een einde aan de oorlog kan maken, maar Hamas houdt vast aan zijn voorwaarden.
Andere ontwikkelingen
- De hulpactie Global Sumud Flotilla (GSF), die vanuit verschillende schepen hulp aan Gaza probeert te brengen (met onder anderen Greta Thunberg en acteurs aan boord van eerdere vaarten), meldde dat opnieuw een van haar schepen — de Britse Alma — waarschijnlijk door een drone werd geraakt voor de kust van Tunesië; er zijn geen gewonden gemeld maar er is brandschade aan het bovendek.
- Nederland verklaarde twee Israëlische ministers, Bezalel Smotrich en Itamar Ben-Gvir, formeel ongewenst (persona non grata) vanwege hun rol in het aanwakkeren van geweld door kolonisten; het kabinet kondigde verder extra middelen voor medische hulp aan Gazanen aan en werkt met gelijkgezinde Europese landen aan importbeperkingen uit door Israël bezet gebied.
Kortom: de Israëlische aanval op Hamasfunctionarissen in Qatar heeft geleid tot dodelijke slachtoffers, felle diplomatieke reacties, een spoedbijeenkomst van de VN-Veiligheidsraad en bezorgdheid dat lopende pogingen om tot een staakt-het-vuren en vrijlating van gijzelaars te komen ernstig zijn ondermijnd.