LIVE Midden-Oosten | Spanje annuleert contract met Israël van 700 miljoen euro voor raketwerpers
In dit artikel:
Israël heeft na de luchtaanval op Doha en de voortgaande strijd in Gaza opnieuw gezegd dat het Hamas-leiders “waar zij zich ook bevinden” kan bestrijden. Premier Benjamin Netanyahu maakte die uitspraak tijdens een bezoek van de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio aan Jeruzalem; Rubio kwam de Amerikaanse steun aan Israël benadrukken en sprak ook over de vrijlating van nog ong. 48 gijzelaars en de wederopbouw van de Gazastrook.
De Israëlische operatie heeft de afgelopen dagen nieuwe escalaties veroorzaakt. Afgelopen zondag bombardeerde het leger tientallen hoge woongebouwen in Gaza-Stad, waaronder een universiteitsgebouw en de woontoren Al-Kawthar, en vaardigde het een nieuw evacuatiebevel uit voor delen van Rimal en het havengebied. Palestijnse bronnen melden tientallen doden (onder meer minstens 48 bij aanvallen die samen vielen met Rubios bezoek), duizenden ontheemden en dat al meer dan een kwart miljoen mensen de stad hebben verlaten. Israël stelt dat het opschuift om Hamas uit te schakelen; critici spreken van etnische verdrijving en wijzen op ernstige humanitaire gevolgen.
De aanval op Doha eerder die week — gericht op Hamas-figuren die in Qatar verblijven — leidde tot brede internationale veroordeling. Een Arabisch-islamitische top in Doha riep staten op hun betrekkingen met Israël te herevalueren en eiste juridische en andere maatregelen om verdere Israëlische acties tegen Palestijnen te voorkomen. De Veiligheidsraad veroordeelde de raketaanval op Doha unaniem en benadrukte de noodzaak van de-escalatie; ook de Verenigde Staten distantieerden zich enigszins van die specifieke operatie en dringen erop aan dat Qatar zijn bemiddelende rol blijft spelen.
Regionaal leidde de confrontatie tot verdere tegenreacties: vanuit Jemen werden raketten op Israël afgevuurd en het Israëlische leger zegt enkele daarvan te hebben neergehaald; Israël voerde op zijn beurt luchtaanvallen uit in Jemen, waarbij tientallen doden vielen volgens Houthi-bronnen. Internationaal namen sommige landen concrete maatregelen: Spanje seinde een contract van bijna 700 miljoen euro voor Israëlische raketwerpers af en kondigde een breder verbod op wapenhandel met Israël aan.
Op diplomatiek vlak keert de Algemene Vergadering van de VN zich met een ruime meerderheid achter ‘tastbare, tijdgebonden en onomkeerbare stappen’ richting een tweestatenoplossing en roept op te beginnen met het stoppen van de oorlog; Israël en de VS bleven tegen. Tegelijkertijd berichtten groepen als het Hostages and Missing Families Forum dat Netanyahu een obstakel vormt voor de vrijlating van gijzelaars, en in binnen- en buitenland vonden grote protesten plaats: opnieuw demonstraties in Tel Aviv en tienduizenden betogers in Berlijn tegen de oorlog en voor een staakt-het-vuren.
Humanitaire en juridische zorgen stapelen zich op: artsen in Gaza melden aanwijzingen dat kinderen doelwit zijn geweest van gerichte schoten, iets dat experts als mogelijke oorlogsmisdaden typeren; Israël ontkent bewust mikken op burgers. Ook lokale verhalen komen naar buiten: de Oscar-winnende Palestijnse regisseur Basel Adra meldt een aanval door kolonisten en een huiszoeking door het leger. Hulpverleners blijven werken: Nederlandse traumachirurg Geertje Govaert bereidt zich voor op een nieuw verblijf in een veldhospitaal in Gaza.
Kortom: de afgelopen dagen hebben de militaire dynamiek (aanvallen in Gaza, Doha en Jemen), diplomatieke spanningen (Qatarese top, VN-stemmen, Spaanse wapenmaatregelen) en maatschappelijke reacties (protesten, verlies en ontheemding) verder versterkt, terwijl pogingen tot een staakt-het-vuren en de vrijlating van gijzelaars door bemiddelaars als Qatar en de VS moeizaam blijven.