LIVE Midden-Oosten | Israëlische minister: 'We zullen onze vijanden aanvallen, waar ze ook zijn'
In dit artikel:
Israël voerde dinsdag een raketaanval uit op Doha, gericht op topfiguren van Hamas, wat leidde tot meerdere doden en gewonden en wereldwijd felle verontwaardiging. Qatar, dat als bemiddelaar optreedt in pogingen tot een staakt-het-vuren in Gaza, meldt dat onder de slachtoffers ook een lid van de Qatarese binnenlandse veiligheid zat en dat een aantal anderen gewond raakte; volgens Hamas kwam onder meer de zoon van leider Khalil al-Hayya om het leven. Hamas stelt dat veel van zijn leiders de aanval overleefd hebben.
Israëlische leiders rechtvaardigden de actie: defensieminister Israel Katz benadrukte dat de staat Israël “vijanden zal aanpakken waar ze zich ook bevinden” en premier Benjamin Netanyahu zei dat de aanval deel uitmaakte van pogingen om degenen die betrokken waren bij de aanslagen van 7 oktober 2023 ter verantwoording te roepen. Netanyahu koppelde de beslissing mede aan een schietpartij in Jeruzalem enkele dagen eerder. De Israëlische ambassadeur bij de VN, Danny Danon, stelde dat Israël niet altijd eerst de VS informeert en handelde om Hamas te treffen, niet om Qatar aan te vallen.
Qatar veroordeelde de aanval als een flagrante schending van internationaal recht en vroeg de VN-Veiligheidsraad bijeen te komen; Algerije en Pakistan dienden het verzoek in en de raad vergaderde woensdagavond (Nederlandse tijd). De Qatarese premier noemde de actie verraderlijk en sprak van een cruciaal moment voor de regio, maar verzekerde tegelijk dat Qatar zijn rol als bemiddelaar zal blijven vervullen.
De Verenigde Staten meldden dat ze Qatar hadden gewaarschuwd voor een mogelijke Israëlische actie, maar volgens Doha kwam die waarschuwing pas ongeveer tien minuten nadat de aanval al begonnen was. Voormalig president Donald Trump en het Witte Huis toonden zich ontevreden over de locatie van de aanval en benadrukten dat dergelijke acties de stabiliteit en de vredesinspanningen niet bevorderen.
Internationale kritiek kwam breed: de Europese Commissie kondigde aan te willen zoeken naar mogelijkheden om delen van het associatieverdrag met Israël op te schorten en strafmaatregelen te overwegen tegen extreemrechtse ministers en gewelddadige kolonisten; EU-diplomaten zijn verdeeld over verdere stappen. Leiders en regeringen van Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, China en Nederland veroordeelden de aanval en waarschuwden voor escalatie.
Tegelijk werden maritieme hulpacties naar Gaza getroffen: de organisatie Global Sumud Flotilla meldde dat de onder Britse vlag varende boot Alma voor de kust van Tunesië door wat vermoedelijk een drone was geraakt; er waren geen gewonden, maar schade aan het bovendek. De vloot, met onder meer Greta Thunberg en acteur Liam Cunningham aan boord, probeert de Israëlische zeeblokkade te doorbreken en hulp te leveren.
Binnenlandse politieke consequenties: Nederland registreert twee Israëlische ministers, Smotrich en Ben-Gvir, vanaf 10 september formeel als persona non grata vanwege hun rol in het aanwakkeren van geweld en oproepen tot etnische zuivering. Het kabinet kondigde verder extra steun voor medische hulp aan Gazanen aan en werkt met een groep EU-landen aan importbeperkingen voor goederen uit illegaal bezet gebied; erkenning van een Palestijnse staat blijft afhankelijk van zicht op een levensvatbare tweestatenoplossing.
Kort samengevat: de Israëlische aanval op Doha heeft diplomatieke spanningen flink doen oplopen, internationale veroordeling uitgelokt en nieuwe onzekerheid gebracht rond zowel vredsbesprekingen als hulpoperaties richting Gaza.