LIVE Midden-Oosten | Israëlisch leger: meer dan kwart miljoen mensen weg uit Gaza-Stad

In dit artikel:

Meer dan een kwart miljoen inwoners zijn de afgelopen weken uit Gaza-Stad vertrokken, meldt het Israëlische leger; vóór de beslissing om het stadscentrum in te nemen woonden er naar schatting ongeveer een miljoen mensen. Het leger voert intensieve aanvallen uit, waarschuwt bewoners welke gebouwen en wijken bij volgende strikes doelwit zijn en drijft veel Palestijnen naar het zuiden. Israël zegt een opvangzone westelijk van Khan Younis te hebben ingericht.

Onderzoek en meldingen
Internationale artsen die in Gaza werkten vertellen volgens de Volkskrant dat zij zeker 114 kinderen (15 jaar en jonger) zagen met uitsluitend schotwonden in hoofd of borst; dat wordt genoemd als aanwijzing voor gericht vuren. Experts achten afstandsschoten van sluipschutters of drones vermoedelijk, wat volgens juristen kan neerkomen op een oorlogsmisdaad. Israël ontkent gericht vuren op burgers.

Regionale escalatie
De strijd heeft zich uitgebreid. Het Israëlische leger meldt dat het een raket uit Jemen heeft neergeschoten; eerder onderschepte het al een andere raket na Israëlische luchtaanvallen op Sanaa waarbij volgens lokale bronnen tientallen doden en gewonden vielen. De Houthi-rebellen voeren naar eigen zeggen aanvallen uit uit solidariteit met Gaza, terwijl Israël bombardementen in Jemen uitvoert op havens, energie-infrastructuur en Sanaa. Houthi’s melden zelf tientallen doden bij recente Israëlische aanvallen.

Internationaal politiek spoor
De VN-Algemene Vergadering keurde met grote meerderheid een zevenpagina-verklaring goed over stappen naar een tweestatenoplossing, met als eerste eis het stoppen van de oorlog in Gaza; Hamas wordt uitgesloten van het proces. Van de 193 VN-lidstaten stemden 142 voor, onder wie Nederland; Israël, de VS en enkele anderen waren tegen. Israëls regering noemt de stemming weinig constructief. Op 22 september staat aan de zijlijn van de Algemene Vergadering een conferentie gepland waar enkele landen naar verwachting formeel erkenning van de Palestijnse staat zullen aankondigen.

Nederzettingen en diplomatie
Israëlische premier Benjamin Netanyahu zette zijn handtekening onder het omstreden E1-bouwplan op de bezette Westelijke Jordaanoever: een project van circa 12 km² tussen Jeruzalem en Ma'ale Adumim met ruimte voor enkele duizenden woningen, dat volgens tegenstanders de Westelijke Jordaanoever in tweeën zou splijten en een tweestatenoplossing onhaalbaar maakt. Internationaal, waaronder een groep van 21 landen, is er felle kritiek; VN-instanties en het Internationaal Gerechtshof zien de nederzettingen als illegaal.

Aanval op Doha en diplomatieke reacties
Israël voerde een aanval uit op Doha gericht op Hamas-leiders, met dodelijke slachtoffers, wat leidde tot brede veroordeling en een unanieme Veiligheidsraadverklaring die de-escalatie en Qatarese soevereiniteit benadrukt. Qatar overweegt zijn rol als bemiddelaar opnieuw; premier Mohammed bin Abdulrahman al-Thani zocht overleg in Washington en sprak ook met Amerikaanse topfunctionarissen. Volgens Amerikaanse media sprak president Trump zijn ongenoegen uit over de aanval.

Humanitaire situatie en Europa
Unicef meldt dat ondervoeding onder kinderen in de Gazastrook snel toeneemt: in augustus zou 13,5% van de kinderen met ondervoeding kampen, in Gaza-Stad zelfs 19% — ruim 12.800 kinderen in absolute termen, mogelijk een onderschatting door beperkte toegang tot gezondheidscentra. Het Europees Parlement riep op tot onmiddellijke wapenstilstand, humanitaire hulp, vrijlating van gijzelaars en vroeg de EU-lidstaten het handelsdeel van het associatieverdrag met Israël op te schorten; 305 parlementsleden steunden de resolutie.

Culturele en humanitaire bijschaduwen
Het besluit van een Vlaams festival om de Israëlische dirigent Lahav Shani te weren leidde tot discussie over grens tussen politiek en antisemitisme; de Duitse regeringscommissaris voor antisemitisme noemde collectieve verwijten aan Joden problematisch. Ondertussen doneerde de Archewell Foundation van prins Harry en Meghan 500.000 dollar aan hulporganisaties die gewonde kinderen in Gaza en Oekraïne ondersteunen.

Kortom: militaire opschaling in en rond Gaza, grote bevolkingsoverdrachten, toenemende humanitaire nood en sterke diplomatieke spanningen en reacties wereldwijd, terwijl politieke stappen zoals nieuwe nederzettingen en VN-besluiten de vooruitzichten op een tweestatenoplossing verder compliceren.