LIVE Midden-Oosten | Israël roept op tot evacuatie van heel Gaza-Stad
In dit artikel:
Het Israëlische leger (IDF) heeft voor het eerst een bevel uitgevaardigd om heel Gaza‑Stad te ontruimen: honderdduizenden inwoners moeten via een kustroute naar het zuidelijke gebied al‑Mawasi vertrekken. De oproep, gevolgd door intensivering van luchtaanvallen en vernietiging van hoge gebouwen, komt in aanloop naar een aangekondigde grondoperatie om de stad in te nemen; premier Benjamin Netanyahu en legerwoordvoerders zeggen vastbesloten te zijn Hamas te verslaan. Lokale autoriteiten meldden dat bij recente aanvallen tientallen Palestijnen zijn omgekomen (onder meer 25 doden in Gaza‑Stad volgens de burgerbescherming) en Israël rapporteerde ook militaire verliezen.
De gevechten hebben zich regionaal uitgebreid. In het oosten van Libanon vielen bij Israëlische aanvallen op doelen die volgens Israël aan Hezbollah behoren minstens vijf doden; het Libanese ministerie van Volksgezondheid bevestigde slachtoffers in de Bekaa‑vallei en rond Hermel. Vanuit Gaza werden raketten afgevuurd (onder meer door Islamitische Jihad), sommige onderschept; ook ontstond korte paniek op het Israëlische vliegveld Ramon bij Eilat toen een drone of explosie een passagiersterminal trof, met twee gewonden tot gevolg. Israëlische ministers herhaalden dat de oorlog kan stoppen als gijzelaars vrijkomen en Hamas de wapens neerlegt; Washington zou betrokken zijn bij bemiddelingsvoorstellen die Israël naar eigen zeggen heeft aanvaard.
Internationale en politieke spanningen lopen op. Spanje kondigde een pakket maatregelen aan tegen Israël — waaronder een wapenembargo en beperkingen voor bevoorrading van Israëlische troepen — en riep zijn ambassadeur terug. Als reactie verbood Israël de Spaanse vicepremier Yolanda Díaz de toegang tot het land en beschuldigde Madrid ervan antisemitische sentimenten te voeden; de diplomatieke breuk vergroot de Europese onenigheid over het optreden in Gaza. De VN‑Hoge Commissaris voor de Mensenrechten, Volker Türk, veroordeelde de retoriek van sommige Israëlische leiders als ontmenselijkend en waarschuwde voor risico op genocide, en riep de wereld op om in te grijpen.
Op juridische en maatschappelijk vlak gebeurden diverse ontwikkelingen. Het Israëlische Hooggerechtshof oordeelde dat gevangenen, vooral Palestijnse gedetineerden, structureel te weinig voedsel krijgen en beval verbetering van het beleid; mensenrechtenorganisaties hadden de zaak aangespannen vanwege ondervoeding en slechte detentieomstandigheden tijdens de oorlog. In Nederland veroorzaakte de kwestie protesten: gemaskerde activisten bestormden het dak van vliegtuigonderdelenfabrikant GKN Fokker in Papendrecht uit verzet tegen levering aan Israëlische F‑35’s, en de politie bewaakt het terrein. Ook een internationale vloot met activisten die de zeeblokkade van Gaza wil doorbreken (onder wie bekende figuren) meldde een aanval op een schip op de Middellandse Zee nabij Tunesië; de organisatie spreekt van een droneaanval, Tunesische autoriteiten melden een ontploffing maar ontkennen dronewaarneming.
In Nederland blijkt de publieke opinie sterk verdeeld: volgens een peiling van Ipsos I&O staat ongeveer twee derde van de bevolking ‘helemaal niet’ of ‘in beperkte mate’ achter het regeringsbeleid over de oorlog, terwijl het aantal voorstanders licht is gestegen. Daarmee neemt ook het debat over de Nederlandse politieke koers en internationale verantwoordelijkheid toe, mede zichtbaar in het vertrek van NSC uit de coalitie nadat diens minister Buitenlandse Zaken opstapte uit onvrede over de ruimte voor beleidsmaatregelen tegen Israël.
Kortom: de situatie escaleert zowel militair in en rond Gaza als diplomatiek en maatschappelijk wereldwijd. Terwijl Israël zich voorbereidt op een grotere grondoperatie in Gaza‑Stad en internationale druk oploopt, stapelen zich humanitaire, juridische en politieke conflicten op die de regionale spanning verder voeden.