LIVE Midden-Oosten | Hamas prijst opstappen minister Veldkamp en andere NSC'ers: 'Moedig en ethisch'
In dit artikel:
Hamas heeft het vertrek van demissionair minister Caspar Veldkamp en andere NSC-bewindslieden geprezen als een moedige, ethisch gedreven stap; Israëlische minister Gideon Saar reageerde fel en stelde dat Europa een kant moet kiezen. Het Nederlandse vertrek van NSC licht een breder dilemma bloot over hoe landen politiek reageren op de oorlog in Gaza.
In Israël en de Gazastrook escaleert de situatie: Israëlische tanks en militairen zijn volgens bewoners en Al Jazeera inmiddels in meer centrale wijken van Gaza‑stad gezien, met name Sabra en nabijgelegen Zeitoun, waar getuigen continu explosies melden. Het Israëlische leger bereidt een grootschalig offensief op Gaza‑stad voor dat begin oktober verwacht wordt; inwoners krijgen tot 7 oktober de tijd om te evacueren en Israël wil de ongeveer één miljoen bewoners uit de stad verdrijven. Premier Netanyahu heeft de innameplannen goedgekeurd maar tegelijk onderhandelingen over een wapenstilstand heropend. Defensieminister Israel Katz rechtvaardigt de operatie als noodzakelijk om Hamas te verslaan.
De humanitaire nood is nijpend. De internationale voedselwaakhond IPC waarschuwt dat er in het gouvernoraat Gaza — inclusief Gaza‑stad — al sprake is van hongersnood en dat ook Deir al‑Balah en Khan Younis dreigen in die situatie te belanden. UNRWA en andere hulporganisaties melden dat bevoorrading lang niet toereikend is; UNRWA‑leider Philippe Lazzarini noemt de door mensen veroorzaakte hongersnood preventief en roept op tot dringende actie. Israël ontkent de conclusies van het IPC en wijst op honderdduizenden toegelaten vrachtwagens hulpgoederen; hulporganisaties vinden dat onvoldoende.
Families van Israëliërs die op 7 oktober 2023 door Hamas werden ontvoerd, demonstreren bij de huizen van ministers zoals Israel Katz en Gideon Saar en eisen een staakt‑het‑vuren en een ruildeal. Naar verluidt worden nog circa vijftig gijzelaars vastgehouden, waarvan naar schatting twintig nog in leven zijn. De politieke strijd over hoe met die gijzelaars om te gaan beïnvloedt de Israëlische binnenlandse politiek: oppositieleider Benny Gantz pleit voor een tijdelijk kabinet gericht op ruilakkoorden en het buitenspel zetten van extreemrechtse partijen, terwijl extremisten dreigen terug te trekken als er een bestand komt.
In Nederland heeft het vertrek van Veldkamp politieke discussie veroorzaakt. Veldkamp stelde dat aanvullende stappen tegen Israël nodig waren maar vond onvoldoende steun in het demissionaire kabinet, waarna NSC‑ministers opstapten en negen portefeuilles vrijvielen. Waarnemend minister Ruben Brekelmans zegt dat het kabinetsbeleid op hoofdlijnen ongewijzigd is; hij benadrukt ook dat Nederland afhankelijk is van Israëlisch militair materieel en daarom niet zomaar wapens kan boycotten, een standpunt dat in de Tweede Kamer fel wordt bekritiseerd door partijen die een inkoopverbod willen. Amnesty noemt de politieke verdeeldheid schadelijk voor het stoppen van de humanitaire crisis.
Daarnaast melden bronnen dat Israëlische aanvallen deze week tientallen Palestijnen hebben gedood (onder meer 65 slachtoffers op een dag volgens Al Jazeera‑bronnen), dat een Al Jazeera‑journalist is omgekomen en dat sinds het begin van de oorlog honderden journalisten zijn gedood. Ook zijn er incidenten gemeld van Hamas‑aanvallen in het zuiden van Gaza met doden aan beide zijden. Buiten de directe fronten zijn er ontwikkelingen zoals het uitstellen van parlementsverkiezingen in drie Syrische regio’s en een oproep van de Turkse first lady aan Melania Trump om zich te bemoeien met het lot van kinderen in Gaza.