LIVE Midden-Oosten | Hamas eist dodelijke aanslag in Jeruzalem op, explosies gehoord in Doha
In dit artikel:
De gewapende tak van Hamas heeft maandag de verantwoordelijkheid opgeëist voor een dodelijke schietpartij in Oost-Jeruzalem waarbij minstens zes mensen omkwamen en meerdere anderen ernstig gewond raakten; twee daders werden door de politie gedood. Islamitische Jihad prees later eveneens de aanslag.
Tegelijkertijd meldden getuigen in Doha (Qatar) explosies en rookwolken; bronnen zeggen dat het om een Israëlische aanval op Hamasleden zou gaan, maar de precieze toedracht is nog onduidelijk. Ook op de Middellandse Zee raakte een schip van de activistenvloot Global Sumud Flotilla Mission beschadigd na een explosie die de organisatie toeschrijft aan een drone; alle opvarenden bleven ongedeerd. Onder de activisten bevinden zich onder meer Greta Thunberg en de Ierse acteur Liam Cunningham.
Israël heeft zijn militaire druk opgevoerd: premier Benjamin Netanyahu en legerleiding kondigden een intensivering van de operaties aan en de IDF riep voor het eerst iedereen in Gaza-Stad op te evacueren richting het zuiden (Al-Mawasi). Volgens lokale autoriteiten en hulpdiensten vielen recent tientallen doden in Gaza en werden hoge gebouwen verwoest; het Israëlische leger zegt zich te richten op Hamas-doelwitten en bereidt zich voor op grondoperaties. Defensieminister Israel Katz dreigde dat Gaza verwoest zal worden als Hamas niet instemt met een door de VS voorgestelde deal om gijzelaars vrij te laten.
De escalatie heeft internationale reacties uitgelokt en leidde tot diplomatieke spanningen. EU-buitenlandchef Kaja Kallas uitte frustratie over het gebrek aan gezamenlijke EU-maatregelen tegen Israël en noemde opties zoals opschorting van handelsovereenkomsten; in het Europees Parlement bestaat verdeeldheid over sancties. Spanje kondigde een pakket aan maatregelen tegen Israël aan, waaronder een wapenembargo, en riep zijn ambassadeur in Tel Aviv terug na openlijke kritiek op Israëlisch beleid; Israël antwoordde met maatregelen tegen Spaanse politici.
Internationale waarnemers en mensenrechtenorganisaties klinken eveneens alarmbellen: VN-mensenrechtenchef Volker Türk waarschuwde voor ‘genocidale retoriek’ en riep op tot maatregelen om een genocide te voorkomen. Binnen Israël oordeelde het Hooggerechtshof dat de regering Palestijnse gevangenen onvoldoende van voedsel voorziet en beval verbeteringen van het voedselsysteem in detentiecentra.
In Nederland leidt het conflict tot protest en debat: gemaskerde demonstranten beklommen het dak van vliegtuigonderdelenleverancier GKN Fokker in Papendrecht om te protesteren tegen levering van F-35-onderdelen aan Israël; de politie hield toezicht. Peilingen van Ipsos I&O tonen dat twee op de drie Nederlanders het kabinetsbeleid over Gaza nauwelijks of helemaal niet steunen — het grootste kritische aandeel tot nu toe — terwijl het aantal uitgesproken voor- en tegenstanders groeit.
Regionaal werden ook Libanese gebieden geraakt: Israëlische aanvallen in het oosten van Libanon (Bekaa-vallei en omgeving Hermel) zouden volgens Beiroet vijf doden hebben veroorzaakt; Israël zegt doelen van Hezbollah te hebben aangevallen en wijst op schendingen van afspraken. Tevens gaan berichten rond over gesprekken tussen Israëlische en Syrische functionarissen over veiligheid in het zuiden van Syrië, maar een formeel vredesakkoord blijft onwaarschijnlijk zolang de Golanhoogten bezet zijn.
Kortom: de strijd tussen Israël en Hamas escaleert op meerdere fronten — militaire acties, diplomatieke spanningen en wereldwijde protesten — terwijl internationale actoren oproepen tot beperking van geweld en bescherming van burgers.