LIVE Midden-Oosten | Hamas eist dodelijke aanslag in Jeruzalem op
In dit artikel:
Maandagavond en in de vroege uren daarna escaleerde het geweld en de diplomatie rond Israël en Gaza op meerdere fronten. In Oost-Jeruzalem opende schietgeweld — waarvan later de gewapende tak van Hamas de verantwoordelijkheid opeiste en Islamitische Jihad lof uitsprak — naar verluidt aan vijf of zes doden en meerdere zwaargewonden tot gevolg. Israël schakelde twee daders uit.
Tegelijk verhoogde het Israëlische leger zijn druk op Gaza-Stad en gaf voor het eerst een bevel af aan al haar inwoners om te evacueren richting het zuiden (Al‑Mawasi) via een kustroute. Premier Benjamin Netanyahu riep bevolking op te vertrekken en het leger bereidt een grootschalige grondoperatie voor; luchtaanvallen hebben recent hoogbouw en woonblokken verwoest. Lokale autoriteiten meldden tientallen doden in Gaza door de bombardementen; Israël zegt tegelijk militairen te hebben verloren bij confrontaties met Palestijnse strijders.
Internationaal groeit de onrust: EU-buitenlandchef Kaja Kallas uitte frustratie over verdeeldheid binnen de EU over mogelijke sancties tegen Israël — opties zoals opschorten van handelsovereenkomsten en uitsluiting uit onderzoeksprogramma’s liggen klaar maar stuiten op gebrek aan consensus. De Hoge Commissaris voor de Mensenrechten van de VN, Volker Türk, waarschuwde voor ‘genocidale retoriek’ van Israëlische leiders en riep op tot maatregelen om een genocide te voorkomen. De Spaanse regering nam een reeks maatregelen tegen Israël (onder meer een wapenembargo en beperkingen op schepen) en riep haar ambassadeur in Tel Aviv terug; Israël reageerde scherp en verbood de Spaanse vicepremier de toegang.
Het conflict heeft ook regionale en maritieme spill‑over: Israël voerde luchtaanvallen uit op doelen in Libanon gericht op Hezbollah‑posities; het Libanese ministerie rapporteerde meerdere doden. Een drone of explosie trof een schip van de activistenvloot Global Sumud op de Middellandse Zee voor de kust van Tunesië; het vaartuig liep brandschade maar opvarenden bleven ongedeerd. Onder de deelnemers aan de missie bevinden zich bekende activisten zoals Greta Thunberg en acteur Liam Cunningham. Daarnaast raakte een drone een passagiersterminal op luchthaven Ramon (Eilat), met twee gewonden en tijdelijk vliegverkeer dat stilviel; de Houthi’s in Jemen worden als mogelijke afzenders genoemd.
In Nederland leidde de oorlog tot protesten en maatschappelijke reacties: bij vliegtuigonderdelenfabrikant GKN Fokker in Papendrecht beklommen gemaskerde actievoerders het dak en hingen spandoeken tegen levering van F‑35‑onderdelen aan Israël. Een peiling van Ipsos I&O toont dat twee derde van de Nederlanders weinig of geen steun heeft voor het kabinetsbeleid over Gaza; tegelijk groeide het aandeel dat het beleid wél steunt licht.
Juridisch en humanitair zijn er ook ontwikkelingen: het Israëlische Hooggerechtshof stelde dat gevangenen, veelal Palestijnen opgepakt sinds het begin van het conflict, structureel te weinig voedsel krijgen en beval verbetering van het beleid. President Trump en Israëlische bewindslieden zetten druk op Hamas met ultimata rond vrijlating van gijzelaars, terwijl diplomatieke gesprekken (onder meer Amerikaanse bemiddeling) volgens betrokkenen plaatsvonden of werden overwogen.
Kortom: intensivering van militaire acties rond Gaza‑Stad en incidenten in de regio gaan gepaard met diplomatieke spanningen binnen Europa, protesten en juridische en humanitaire zorgen — een situatie die het risico op verdere escalatie en bredere regionale repercussies vergroot.