LIVE Midden-Oosten | Greta Thunberg trekt met nieuwe vloot richting Gaza
In dit artikel:
Greta Thunberg vertrekt zondag vanuit Barcelona met een internationale hulpvloot — de "Global Sumud Flotilla" — richting de Gazastrook. De actie, gepland om op 4 september uit te varen vanuit meerdere Middellandse Zeehavens, wil hulp afleveren, een humanitaire corridor afkondigen en naar eigen zeggen de Israëlische blokkade doorbreken. Thunberg zegt dat deze missie groter is dan eerdere pogingen; in juni werd een eerdere tocht door Israël onderschept.
In Jemen melden de Houthi-rebellen dat premier Ahmed al-Rahawi en meerdere ministers zijn gedood bij een Israëlische luchtaanval op Sanaa afgelopen donderdag. Houthi-leiders zwoeren wraak en waarschuwden buitenlandse bedrijven. Vicepremier Mohammed Ahmed Miftah is door de beweging aangewezen als waarnemend premier; de feitelijke leider blijft Abdul Malik al-Houthi. De aanvallen markeren een verdere escalatie in de wederzijdse vergeldingen tussen Israël en de Houthi's, die ook commerciële scheepvaart aanvallen.
Binnen de EU blijft verdeeldheid over druk op Israël. Demissionair minister Ruben Brekelmans zei na een informele vergadering in Kopenhagen dat lidstaten wel naar elkaar toe groeien, maar nog geen meerderheid zien voor gezamenlijke sancties. Hij wil een kleinere kopgroep vormen die wél bereid is tot maatregelen zoals importbeperkingen uit nederzettingen. Nederland en Zweden stuurden bovendien een gezamenlijke oproep aan EU-buitenlandchef Kaja Kallas voor gerichte sancties tegen extremistische Israëlische ministers en om deelname van Israël aan Horizon Europe te bevriezen.
Internationale reacties zijn divers: Turkije heeft alle handelsbetrekkingen met Israël verbroken en het luchtruim gesloten voor Israëlische vluchten; het Verenigd Koninkrijk sluit Israëlische functionarissen uit van een grote defensiebeurs; en de VS hebben visums geweigerd aan leden van de Palestijnse Autoriteit voor de Algemene Vergadering van de VN, iets waar de PA fel op reageert en de VN-woordvoerder bezorgd over is.
Humanitaire zorgen nemen toe. VN-experts spreken van "gedwongen verdwijningen" bij voedseluitdelingen in Gaza en waarschuwen dat voedselmisbruik als oorlogswapen illegaal is. De IPC verklaarde dat er in een deel van Gaza hongersnood heerst; de VN-Veiligheidsraad veroordeelde unaniem behalve door de VS de beperkingen op hulpgoederen en riep op die direct op te heffen. Tegelijk bereidt het Israëlische leger zich voor op grootschalige operaties in Gaza-Stad, waar naar schatting bijna een miljoen mensen wonen; evacuatiebevelen lijken onafwendbaar volgens militaire woordvoerders.
Op het slagveld en diplomatiek vlak blijven incidenten zich opstapelen: Israël meldt dat stoffelijke resten van gijzelaar Ilan Weiss zijn teruggevonden; er zijn beschoten plekken in en rond Gaza-Stad met tientallen doden en honderden gewonden; Israël voerde ook luchtaanvallen uit in Syrie en Jemen. Over de aanval op het Nasser-ziekenhuis in Gaza, waarbij zeker twintig mensen omkwamen, bestaan tegenstrijdige verklaringen — Israël noemt onder de dodelijken ook strijders, Hamas ontkent dat.
Verder bereidt Rusland samen met China in de VN-Veiligheidsraad een voorstel voor om het met oktober aflopende nucleaire akkoord met Iran met zes maanden te verlengen, terwijl Frankrijk, Duitsland en het VK juist een procedure hebben gestart om opgeheven sancties tegen Iran te herstellen — een ontwikkeling die internationale spanning rondom Iran verder voedt.
Kortom: politieke en militaire spanningen verspreiden zich regionaal, humanitaire noden in Gaza nemen toe en internationale actoren reageren wisselend, van protesten en handelsmaatregelen tot pogingen tot diplomatieke blokkades en nieuwe vormen van interventie.