Live meekijken bij Romeinse onderwateropgraving in de Maas: 'Zoiets komt maar weinig voor'
In dit artikel:
Voor de komende weken kunnen geïnteresseerden live meekijken met een zeldzame onderwateropgraving in de Maas bij Cuijk, waar resten van een Romeinse aanlegplaats na ruim 1500 jaar worden geborgen. Opgravingsbedrijf Vestigia voert het werk uit; directeur Wilfried Hessing noemt het een uitzonderlijk project omdat verdronken vindplaatsen uit de Romeinse tijd bijna niet voorkomen.
Duikers halen in een vlak van 7 bij 40 meter een sedimentlaag van 10 centimeter tot een meter weg. Grote objecten worden eerst met de hand opgegraven, daarna wordt de bodem weggezuigd en het slib boven water gezeefd om ook kleine vondsten te conserveren. Kranen verwijderen bovendien tientallen steigerpalen. Voor het publiek zijn de werkzaamheden via een livestream te volgen; duikers dragen helmcamera’s en er filmt een camera vanaf het ponton.
Normaliter blijft archeologisch erfgoed bij voorkeur ongestoord bewaard, maar in dit geval was dat geen optie: door klimaatverandering stroomt de Maas sneller en het toenemende gewicht van schepen veroorzaakt schade met schroeven boven het rijksmonument. Pogingen om de plek te beschermen met zandzakken en doeken faalden; delen van de site raakten al beschadigd, waardoor opgraven noodzakelijk werd.
Cuijk (het Romeinse Ceuclum) lag aan een strategische oversteek op de noordgrens van het rijk, tussen Nijmegen en Maastricht. De aangetroffen steiger dateert uit halverwege de vierde eeuw en had waarschijnlijk een militaire functie in een periode waarin de Romeinse macht in Noordwest-Europa terugliep. Omdat uit die Late-Romeinse periode relatief weinig vindplaatsen bekend zijn, kunnen de resultaten bijzonder veel nieuwe informatie opleveren over zowel dagelijks leven als militaire activiteiten.
Omdat het materiaal eeuwenlang onder water luchtdicht is bewaard gebleven, is de verwachting groot dat ook organische resten (vruchten, zaden, leer, hout) intact worden aangetroffen — soorten vondsten die boven wal meestal vergaan. Via de livestream kunnen kijkers direct de ontdekkingen volgen en de archeologen aan het werk zien.