Links blok van premier Støre wint Noorse verkiezingen nipt
In dit artikel:
Exitpolls wijzen erop dat een linkse coalitie onder leiding van de Arbeiderspartij de Noorse parlementsverkiezingen nipt heeft gewonnen. Volgens onder meer NRK zou het blok van de Arbeiderspartij samen met vier kleinere partijen op 89 zetels uitkomen; voor een meerderheid in het 169 zetels tellende Storting zijn 85 zetels nodig. Het rechtse kamp, gedomineerd door de rechts-populistische Vooruitgangspartij en de conservatieve Høyre van ex-premier Solberg, komt uit op ongeveer 80 zetels. De peilingen waren lange tijd zeer nauw.
Incumbent premier Jonas Gahr Støre kan daardoor aanblijven, mits de vormen van samenwerking met kleinere partijen blijken te stand te houden. De Arbeiderspartij regeert al met gedoogsteun; eerder dit jaar verloor zij de centrumpartner vanwege een conflict over energiebeleid. De partij kreeg in de campagne ook een boost door de terugkeer van voormalige minister van Financiën en oud-NAVO-topper Jens Stoltenberg, die zelf niet op de kieslijst stond maar openstaat voor een ministerspost.
Rond 4,3 miljoen Noren stemden; economische thema’s lagen centraal. Inflatie en vooral de discussie over de vermogensbelasting waren bepalend: rechts pleit voor verlaging of afschaffing, de Arbeiderspartij wil de heffing behouden — zij wijzen erop dat schrappen de schatkist ongeveer 3,3 miljard euro per jaar zou kosten. Ook het grote staatsinvesteringsfonds (ongeveer 1,7 biljoen euro) was onderwerp van debat, onder meer over beleggingen in Israëlische bedrijven en de omvang van mogelijke onttrekkingen voor overheidsuitgaven.
Klimaat en het toekomstig olie- en gasbeleid speelden dit keer minder prominent, maar de Russische invasie van Oekraïne maakte Noorwegen tot belangrijke gasleverancier voor de EU. Dat zet druk op de binnenlandse discussie: rechts pleit voor nieuwe boringen, linkse partijen willen meer inzetten op hernieuwbare energie. Uiteindelijk zullen de kleinere partijen cruciaal zijn om de uiteindelijke regeervorming te bepalen.