Lijn 22 door Beilen rammelt aan alle kanten. Eelde laat zien hoe comfortabel het kan zijn: OV-bureau wil een rimpelloze busrit
In dit artikel:
Rosalinde Hoorweg, directeur van het OV-bureau Groningen Drenthe, is een campagne begonnen om busroutes comfortabeler en vlotter te maken. Ze wijst op concrete knelpunten in de regio: rammelende bussen over verzakte klinkers (lijn 22 in Beilen), te veel en te hoge drempels (Kerklaan in Haren, Dilgtweg), en drempels op 60 km/uur-wegen tussen Annen en Schuilingsoord die chauffeurs ook bij correcte snelheid abrupt doen remmen. Uit eerder onderzoek, waarbij reizigers meetapparatuur droegen, bleek dat bijna iedereen bij drempels en rotondes verhoogde stress ervaart — een effect dat Hoorweg toeschrijft aan de inrichting van de weg.
Om wegbeheerders aan te spreken ontwikkelde het OV-bureau een “inspiratieflyer” met praktische tips en oplossingen. Die werd vrijdag uitgereikt door Erik Jan Bennema (voorzitter van het OV-bureau en gedeputeerde) aan Freek Bos van reizigersvereniging Rover, na een demonstratierit van buschauffeur Pim Diekstra waarin genodigden goede en slechte voorbeelden konden voelen. Hoorweg wil gemeenten en provincies overtuigen dat rekening houden met bussen niet ten koste hoeft te gaan van verkeersveiligheid; vaak levert het juist tijdwinst op voor reizigers en kostenbesparing voor het OV.
Eelde fungeert als praktijkvoorbeeld: de bus rijdt daar niet meer door smalle woonstraten maar over de Hoofdweg, ingericht als 30 km/strook met verharding en drempels geplaatst bij haltes. Dat voorkomt remmen bij elke zijweg, vermindert hinder voor passagiers en heeft volgens het OV-bureau niet geleid tot veel klachten uit de omliggende wijken — mede door nieuwe, goed bereikbare bushaltes met fietsparkeren. Tijdwinst wordt direct teruggeïnvesteerd in het netwerk; Hoorweg noemt dat voorbeeld: kortere reistijden op lijn 9 maakten ruimte om een nieuwe spitslijn (209) naar het vliegveld te realiseren. Ook de langere haltes langs de A28 bij Groningen Zuid besparen dagelijks diensten en scheppen zo financiële ruimte voor extra ritten op andere lijnen.
De flyer bevat technische oplossingen zoals speciale in- en uitvoegstroken voor bussen op rotondes, zogenaamde ‘Berlijnse kussens’ die personenauto’s wel maar bussen minder hard laten afremmen, en busvoorrang bij verkeerslichten met de halte ná het kruispunt. Het bureau vraagt ook aandacht voor kleine maar hinderlijke zaken als verkeerd geplaatste putdeksels. Daarnaast zoekt Hoorweg samenwerking met Rijkswaterstaat om op trajecten van A7 en A28 bussen op de vluchtstrook toe te staan en extra haltes langs snelwegen te onderzoeken; tussen De Punt en Groningen ziet het OV-bureau zoveel busverkeer dat een aparte busstrook nodig is.
Tegelijk erkent het OV-bureau operationele problemen bij exploitant Qbuzz: sinds 2023 vallen door personeelstekort en materiële problemen meer ritten uit dan contractueel is toegestaan; sinds april 2024 krijgt Qbuzz daarom maandelijks boetes van circa €25.000. In 2023 moest het bedrijf ook een boete van €1,5 miljoen betalen voor het tijdelijk tanken van gewone diesel in plaats van schonere hvo-diesel. Het faillissement van busfabrikant Van Hool en onenigheid tussen Qbuzz en Ebusco hebben de elektrificatie vertraagd, maar Hoorweg verwacht dat vóór eind 2026 alsnog 113 hvo-dieselbussen worden vervangen door elektrisch materieel; er rijden al ruim 200 elektrische en enkele waterstofbussen in de regio.
Het OV-bureau start volgend jaar de aanbesteding voor de concessie die in 2029 afloopt en wil lessen uit de ervaringen met Qbuzz en concessiewisselingen elders meenemen. De reizigersaantallen vallen dit jaar tegen ten opzichte van 2024 (toen sterke groei) en liggen ongeveer 5 procent onder het niveau van 2019; mogelijk speelt mooi fietsweer in het voorjaar mee. Hoorweg benadrukt dat betere doorstroming en comfort cruciaal zijn: efficiënter wegontwerp maakt reizen aantrekkelijker, voorkomt schade en levert zowel reizigers als het OV-bureau tijd en geld op.