Liegt Joost Eerdmans (JA21) tegen Johan Derksen over veilige gaswinning in Groningen? DVHN zoekt het uit
In dit artikel:
JA21-leider Joost Eerdmans pleitte weer voor het heropenen van de gaskraan in Groningen tijdens het tv-programma Vandaag Inside. Hij stelde dat hervatting van de winning veilig mogelijk is zodra huizen zijn versterkt en gedupeerden zijn gecompenseerd, en verwees naar een 2018-standpunt van Staatstoezicht op de Mijnen (SodM). Op die uitspraak kwam felle kritiek, onder meer van opiniemaker Johan Derksen en bewonersvertegenwoordigers.
Tegenstanders noemen Eerdmans’ voorstelling van zaken te simpel en politiek gemotiveerd. Coert Fossen van de Groninger Bodem Beweging wijst op meerdere redenen waarom de winning is gestopt: de oplopende kosten van versterking, het steeds lastiger en duurder worden van winnen naarmate het veld slinkt, een ruime Kamermeerderheid tegen voortzetting en het terugtreden van NAM als aansprakelijke partij. Veel Groningers wachten al jaren — soms meer dan tien — op herstel en eerlijk schadevergoeding; duizenden woningen moeten nog worden versterkt en sommige zijn pas rond 2031–2032 aan de beurt. Daarnaast lijden veel bewoners aan stress en andere psychische klachten door de bevingen; RUG-onderzoek uit 2022 suggereerde dat jaarlijks mogelijk zestien mensen voortijdig overlijden door aardbevingsstress.
SodM nuanceert Eerdmans’ verwijzing naar 2018: hervatten van winning zou niet veilig zijn, waarschuwt de toezichthouder tegenover DVHN. Doorgaan betekent per definitie meer en mogelijk zwaardere bevingen, en zou een veel ingrijpender versterkingsoperatie vereisen — met duizenden extra huizen die zwaarder aangepakt moeten worden en miljardenkosten tot gevolg. SodM-woordvoerder Cynthia Heijne noemt het heropenen desastreus voor zowel huizen als gezondheid.
Eerdmans probeerde draagvlak aan te geven door te suggereren dat sommige Groningers instemmen en maakte een vergelijking met Japan, waar mensen op breuklijnen wonen. Critici vinden die vergelijking misplaatst: de Groningenbevingen zijn geïnduceerd door mijnbouw, veel ondieper (ongeveer 3 km) dan veel natuurlijke Japanse aardbevingen (tientallen kilometers), en de regionale bodem (klei en veen) versterkt trillingen; bovendien ontbreekt in Groningen de eeuwenlange bouwtraditie voor aardbevingsbestendigheid die Japan heeft.
De conclusie in het artikel is dat Eerdmans feiten te eenvoudig voorstelt en belangrijke complexiteit weglaat: heropening van de gaswinning is volgens toezichthouders en vertegenwoordigers van gedupeerden niet veilig, technisch en financieel uiterst belastend, politiek omstreden en waarschijnlijk weinig breed gesteund onder de direct betrokken Groningers.