Legaal crack uitdelen aan verslaafden? 'Beter voor gebruikers én samenleving'
In dit artikel:
De gemeente Amsterdam laat onderzoeken of crack (ook wel basecoke) medisch en gecontroleerd kan worden verstrekt aan verslaafden, als alternatief voor het huidige illegale circuit. Het gaat nog om een verkennende studie — waarvoor ruim €100.000 is uitgetrokken — ter voorbereiding op een mogelijke pilot; als die er komt zou Amsterdam wereldprimeur hebben met medische verstrekking van crack.
Onderzoekers en betrokken deskundigen wijzen op een groeiend aantal crackgebruikers in Nederland, vooral onder daklozen in grote steden en ook in plaatsen als Deventer en Zwolle. Emeritus hoogleraar verslavingszorg Wim van den Brink zegt dat deze groep vaak zwaar verslaafd is en moeilijk nog hulp accepteert, waardoor traditionele aanpakken beperkt effect hebben. Er wordt verwezen naar het Nederlandse experiment met heroïneverstrekking in de jaren 90, dat toen leidde tot minder criminaliteit, minder overlast en minder dodelijke overdoses — een precedent dat de argumenten vóór gecontroleerde verstrekking ondersteunt.
Belangenvereniging MDHG en directeur Dennis Lahey benadrukken dat toegankelijkheid via legale kanalen de drugsgerelateerde criminaliteit kan verminderen en verslaafden dichter bij zorg en hulpverlening brengt. Strengere repressie alleen heeft volgens hen geen oplossing, omdat de markt vraaggestuurd blijft en harde hand vaak de georganiseerde handel versterkt.
Gezondheidswinst voor gebruikers is een ander belangrijk argument: een gecontroleerd product betekent minder vervuiling en risico’s, stabielere toegang en meer gelegenheid voor outreach en behandeling. De ervaringen van Sikko Riedstra, die al dertig jaar crack gebruikt, illustreren dit praktisch: hij noemt de onduidelijke kwaliteit van straatproduct en verwacht dat gecontroleerde verstrekking buurt- en criminaliteitsproblemen kan terugdringen; hij kreeg vroeger inkomsten uit diefstal, nu uit het inzamelen van statiegeldblikjes.
Als vervolg wordt nu onderzocht of en hoe een pilot vormgegeven kan worden; de gemeente en betrokken partijen benadrukken dat medische verstrekking vooral bedoeld is om gezondheid, veiligheid en maatschappelijke overlast te verbeteren. In Amsterdam zijn vanwege de toename van crackgebruikers al speciale gebruiksruimtes geopend.