Leen van Valen: Ik hoop dat ik de bekering van Israël nog mag meemaken

In dit artikel:

Kerkhistoricus Leen J. van Valen (79) schreef een boek over twaalf geloofsgetuigen die zich in verschillende periodes inzetten voor Israël en de zending onder Joden. Zijn motivatie komt voort uit persoonlijke verbondenheid met Israël en uit lopend onderzoek naar verbanden tussen het Nederlandse Reveil en de Schotse Revival, waarbij de Jodenzending vaak naar voren komt. In het boek komen onder meer Abraham Capadose, Isaäc da Costa, Thomas Boston en de Schotse theoloog John Duncan aan bod; allemaal toonden zij medeleven met het oude bondsvolk en verwachtten velen een toekomstig, fysiek herstel van de Joodse natie.

Van Valen benadrukt dat veel van deze broeders geloofden in zowel de terugkeer naar het land Israël als in de bekering van het Joodse volk. Hij noemt Thomas Boston als voorbeeld van een postchiliaatse visie: de massale bekering zou volgens Boston plaatsvinden aan het begin van een duizendjarig vrederijk, met de wederkomst van Christus aan het einde daarvan. Hoewel er al Messiasbelijdende Joden en individuele bekeringen zijn, ziet Van Valen de grote, massale bekering nog als komende en hoopt hij die mee te maken.

Historisch wijst hij erop dat christelijke instellingen sinds Nicea vaak de Joden hebben buitengesloten; dat gebrek aan aandacht mist hij ook in creeds zoals het Nicenum en het Apostolicum. Van Valen verlangt naar meer liefde en gebed voor Israël binnen de kerk; hij wenst hernieuwde bidstonden zoals in de tijd van Capadose en pleit voor meer steun aan de staat Israël, zonder blind goedkeuren van al het beleid. Hij noemt ook hoe hedendaagse leiders – bijvoorbeeld Netanyahu – verwijzen naar negentiende-eeuwse christelijke voorstanders van zionisme zoals William Blackstone, die pleitten voor terugkeer van het Joodse volk naar het eigen land.