Laten we in vredesnaam wat ontspannender omgaan met de Wet open overheid
In dit artikel:
Follow the Money beschrijft in de hoofdredactie‑nieuwsbrief hoe de Wet open overheid (Woo) in de praktijk vaak stroef verloopt en welke afwegingen redacties maken bij informatieverzoeken. Aan de hand van recente voorbeelden laten ze zien dat het niet altijd de wet zelf, maar vooral politieke gevoeligheid en bestuurlijke terughoudendheid is die openbaarheid frustreert.
In Nijmegen duurde het acht maanden voordat de gemeente reageerde op een vraag over betalingen aan zorginstelling Karakter; de gemeente besloot de vraag als Woo‑verzoek te behandelen, schakelde ambtenaren en zelfs de landsadvocaat in, en verklaarde uiteindelijk de omzetgegevens geheim. Bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) leidde een Woo‑verzoek van journalisten naar een database met dieraantallen per boerderij tot een vergelijkbare impasse: landbouwminister Femke Wiersma keerde een eerder genomen besluit terug, waardoor maandenlange vertraging en rechtszaken bij de Raad van State ontstonden. Ook bij de staatssteun aan scheepsbouwer Damen stuitte Follow the Money op geheimhouding; ondanks publieke en Kamerinformatie weigerde het ministerie inhoudelijk te reageren op vragen over de afwegingen rondom Europese regels.
De nieuwsbrief signaleert dat de Woo onder druk staat: sommige politieke partijen willen het recht op openbaarheid inperken, ambtenaren klagen over de werkdruk van verzoeken, en er circuleren verdachtmakingen dat journalisten dwangsommen nastreven. Tegelijkertijd pleit de redactie ervoor dat overheidsinstanties zelf veel kunnen doen om onnodige obstructie te voorkomen — bijvoorbeeld door vertrouwelijke voorinzage te bieden, gewoon even te bellen met de vragende journalist, of reguliere persvragen ruimhartiger te beantwoorden, waardoor formele Woo‑procedures niet nodig zijn.
Kortom: het knelpunt is vaak bestuurlijke cultuur en politieke gevoeligheid, niet louter juridische beperkingen. Een iets ontspannenere, pragmatischere omgang met Woo‑verzoeken zou tijd, geld en frustratie besparen — vooral voor journalisten en ambtenaren; alleen de landsadvocaat zou er minder werk door krijgen.