Lange lijst met obstakels voor verkiezingen Oekraïne: 'Totaal onrealistisch'
In dit artikel:
Zelensky kondigde vorige week aan dat Oekraïners binnen 90 dagen naar de stembus kunnen zodra de Verenigde Staten en Europa veilige garanties geven. Deskundigen noemen het voorstel onverwachts en grotendeels onrealistisch omdat de praktische, juridische en veiligheidsdrempels momenteel te hoog zijn.
Achtergrond: eerdere parlements- en presidentsverkiezingen (oktober 2023 en maart 2024) gingen niet door vanwege de staat van beleg; de Oekraïense grondwet staat verkiezingen in oorlogstijd in principe niet toe. De aankondiging komt onder druk uit Washington, waar president Trump herhaaldelijk vraagtekens zette bij Zelensky’s legitimiteit. Analyseurs zien Zelensky’s stap deels als politiek manoeuvreren om de VS gunstig te stemmen en te laten zien dat Kyiv bereid is concessies te doen.
Houdbaarheid: Oekraïners en experts noemen veel obstakels. Parlementslid Oleksandr Merezjko wijst op logistieke problemen — hoe stemmen frontsoldaten, hoe garandeer je veiligheid in stemlokalen — en op de noodzaak van een daadwerkelijke wapenstilstand van Rusland. Defensieanalist Patrick Bolder waarschuwt dat zelfs bij een tijdelijke rustfase verkiezingen kwetsbaar zijn voor beïnvloeding in het voordeel van Moskou. Daarnaast vergen wijzigingen in de wetgeving en organisatorische voorbereidingen tijd; de status van door Rusland bezette gebieden en het stemmen van miljoenen Oekraïners in het buitenland zijn onopgeloste kwesties.
Publieke opinie en politieke gevolgen: steun onder de bevolking is laag maar lichte groei zichtbaar. In september vond 22% verkiezingen bij een gevechtspauze acceptabel; 63% wil dat de oorlog eerst volledig voorbij is. Begin dit jaar was die voorstandersgroep nog maar 9%. Tegelijk is Zelensky’s populariteit in 2025 hard gedaald — recent onderzoek noemt ongeveer 20% die hem een tweede termijn gunnen — maar analisten benadrukken dat dit kan veranderen als hij daadwerkelijk veiligheidsgaranties weet te regelen.
Conclusie: het plan functioneert vooralsnog vooral als diplomatiek instrument: gekoppeld aan veiligheidsgaranties kan Zelensky druk zetten op westerse partners, maar zonder een echte Russische wapenstilstand en uitgebreide juridische en logistieke aanpassingen blijven vrije en veilige verkiezingen op korte termijn onwaarschijnlijk.