Laila al-Zwaini (1965-2025) zette zich onvermoeibaar in om misvattingen over de islam de wereld uit te helpen
In dit artikel:
Laila al-Zwaini (1965-2024), geboren in Eindhoven en verbonden aan Universiteit Leiden, was een gepassioneerde expert in islamitisch recht die zich onvermoeibaar inzette om misvattingen over de islam en het Midden-Oosten te corrigeren. Met een Iraakse vader en Nederlandse moeder koos ze bewust voor haar Arabische achternaam, een keuze die haar nieuwsgierigheid naar haar Arabische afkomst aanwakkerde. Al-Zwaini studeerde rechten en islamitische studies in Leiden, specialiseerde zich in islamitisch recht, Arabische stammen en vrouwenrechten, en deed onderzoek in Arabische landen zoals Jemen.
Haar carrière bereikte een hoogtepunt toen ze begin deze eeuw VN- en Nederlandse regeringsmissies in Afghanistan en Irak leidde. Terug in Nederland zette ze zich in voor een genuanceerder beeld van de islam, dat ze als diverse, dynamische en historisch rijke traditie zag, in tegenstelling tot de vaak negatieve stereotyperingen in politiek en media. Haar motto ‘van takfir naar tafkir’ benadrukte de noodzaak van reflectie in plaats van verkettering binnen de islam.
Na het uitbreken van de Arabische Lente in 2011 hield Al-Zwaini zich bezig met het promoten van het concept madaniya, een visie op civiel burgerschap en emancipatie in de regio, en zette zij zich in om jonge activisten en studenten bij elkaar te brengen. Ze verzette zich tegen de dominante westerse benadering die het Midden-Oosten vooral als een veiligheidsprobleem zag en bekritiseerde de Europese migratiedeals met autoritaire Arabische regimes die mensenrechten negeerden.
Al-Zwaini uitte ook haar kritiek op westerse artiesten en journalisten die samenwerkten met autoritaire oliestaten, terwijl die regimes hun eigen activisten onderdrukten. Ondanks gezondheidsproblemen bleef ze haar stem verheffen, ook voor de Palestijnen, en hield ze vast aan haar onvoorwaardelijke liefde voor het Midden-Oosten en de wens om de waarheid en rechtvaardigheid te dienen in het beeld dat men heeft van deze complexe regio.