Laat de Bijbel in asielkwesties niet buikspreken maar uitspreken
In dit artikel:
Psychiater en YouTube-influencer Chris Verhagen gebruikt in een recente video het Oude Testament als leidraad voor het Nederlandse asiel- en immigratiebeleid. Hij benadrukt weldoordachte gastvrijheid, maar stelt harde grenzen: Bijbelse voorschriften zouden hulp beperken tot basisvoorzieningen, vreemdelingen moeten zich aanpassen aan de religieuze en culturele identiteit van het ontvangende volk, en sommige volken mogen volgens bepaalde teksten buiten de politieke gemeenschap worden gehouden. Verhagen haalt teksten aan zoals regels over het achterlaten van oogstranden, sabbatsdeelname, uitsluiting van Moabieten en Ammonieten, het principe van een koning uit de eigen kring, en verwijst naar Nehemia’s muur en Handelingen 17 om nationale grenzen en identiteitsbescherming te legitimeren. Als praktische vertaalslag pleit hij voor strikte opvang, volledige integratie en vergelijkbare visumrestricties als sommige westerse landen.
De auteur — emeritus hoogleraar Oude Testament (TUA) — waardeert dat Verhagen de Bijbel erbij betrekt en jongeren aanspreekt, maar voert scherpe inhoudelijke en hermeneutische kritiek. Ten eerste is het beeld van de vreemdeling in oud-Israël minder marginaal dan Verhagen suggereert: bronnen wijzen op een aanzienlijk aandeel vreemdelingen (geschat rond 12% in sommige tellingen), en de Bijbel plaatst vreemdelingen naast weduwen en wezen onder bijzondere zorg, niet uitsluitend voor minimale levensonderhoud. Ten tweede waarschuwt de auteur tegen selectief tekstgebruik en het direct toepassen van oudtestamentische regels op een hedendaagse, post-christelijke rechtsstaat. Het Oude Testament beschrijft de unieke positie van Israël — kerk en staat samengevoegd binnen een specifieke heilshistorische context — terwijl het Nieuwe Testament na Christus de grenzen van die bijzondere status doorbreekt en een andere verhouding tussen kerk en staat introduceert. Daarom zijn veel cultische en excluderende bepalingen niet één-op-één te vertalen naar Nederland 2025.
De schrijver wijst ook op historische misbruiken van teksten zoals Handelingen 17 om politieke uitsluiting te rechtvaardigen. Zijn slotboodschap is dat christelijke politiek prima mag putten uit bijbelse noties van barmhartigheid en rechtvaardigheid, maar dat dat alleen overtuigt als men de hele Schrift zorgvuldig en consistent interpreteert en niet snelle, letterlijke toepassingen maakt.