Laagopgeleide verdachten met een migratieachtergrond krijgen bijna drie keer vaker een celstraf

In dit artikel:

Een recente analyse door Investico, in samenwerking met NOSop3 en De Groene Amsterdammer, onthult significante ongelijkheden in het Nederlandse strafrechtsysteem. De studie, die gegevens van het CBS tussen 2013 en 2022 bestudeert, toont aan dat laagopgeleide verdachten met een migratieachtergrond vaak zwaarder worden bestraft dan hoogopgeleiden zonder migratieachtergrond. Zo is de kans dat een laagopgeleide verdachte in de gevangenis belandt, één op vier, terwijl dit voor hoogopgeleide verdachten slechts één op twaalf is.

De verschillen in straffen manifesteren zich bij diverse delicten. Bijvoorbeeld, een vmbo-geschoolde verdachte met een migratieachtergrond heeft drieënhalve keer meer kans op gevangenisstraf bij mishandeling dan een hbo- of universitaire verdachte zonder migratieachtergrond. Advocaten bevestigen deze ongelijkheden en wijzen op factoren zoals uiterlijk en culturele achtergrond die de bejegening in de rechtszaal beïnvloeden. De verantwoordelijkheden van het Openbaar Ministerie en de rechtspraak blijven echter onduidelijk, met een gebrek aan verklaringen voor deze statistische discrepanties.

De Raad voor de Rechtspraak en het Openbaar Ministerie erkennen de resultaten, maar benadrukken dat discriminatie en klassenjustitie indruisen tegen de kernwaarden van de rechtspraak. Bovendien wijst antropoloog Sinan Çankaya op een onbewuste, structurele ongelijkheid die ervoor zorgt dat kwetsbare groepen onevenredig hard worden gestraft, vaak als gevolg van factoren waar zij geen controle over hebben.