Kwart jaarlijkse CO2-reductie in gevaar door cadeautje van BBB en VVD aan bedrijfsleven
In dit artikel:
Vanaf 2027 krijgen bedrijven dankzij een amendement van BBB en VVD een belastingvoordeel van 960 euro per jaar, gefinancierd door de afschaffing van de Regeling groenprojecten, een fiscaal voordeel voor duurzaam beleggen dat goed is voor een jaarlijkse CO2-reductie van 575 duizend ton. Deze regeling, die sinds 2001 bestaat en in 2024 ruim 140 duizend beleggers aantrok met 6,4 miljard euro investeringen, droeg bij aan duurzame projecten zoals warmtepompen, zonnepanelen en biologische landbouw in Nederland. Door het schrappen van deze regeling komt circa een kwart van de vorige jaren behaalde CO2-besparing in gevaar, wat overeenkomt met de uitstoot van 450 duizend koeien.
Hoewel het belastingvoordeel voor bedrijven bedoeld is om werknemers bijvoorbeeld een gezonde lunch of sportabonnement aan te bieden, is het risico groot dat de prikkel voor private duurzame investeringen afneemt. De staatssecretaris van Fiscaliteit, Tjebbe van Oostenbruggen, erkent dat het wegvallen van de regeling haaks staat op de Nederlandse klimaatambities en spreekt van beleidsinconsistentie. Uit een door hem verricht onderzoek blijkt dat elke euro overheidsgeld via deze regeling gemiddeld 32 euro aan private duurzame investeringen stimuleert.
De maatregel werd met vrijwel volledige Tweede Kamermeerderheid aangenomen, behalve door ChristenUnie, Volt en de Partij voor de Dieren. D66-Kamerlid Hans Vijlbrief uit spijt over zijn steun en noemt de chaos rondom de besluitvorming een verklaring. Klimaatexperts en betrokken banken zoals Triodos, ING en Rabobank uiten hun teleurstelling, omdat het fiscale voordeel essentieel is voor het aantrekken van draagvlak onder particuliere beleggers en het beschikbaar houden van groen kapitaal. De afschaffing kan bovendien leiden tot hogere financieringskosten voor duurzame projecten.
Eerste Kamerlid Carla Moonen (D66) noemt de effecten van het amendement “zeer alarmerend” en pleit voor heroverweging of uitstel van de maatregel. Dit advies wordt ondersteund door de nieuwe kabinetsstatus waarin politieke keuzes door het volgende kabinet moeten worden gemaakt. In aanloop naar commissiedebatten in beide Kamers laten diverse politici weten zich in te willen zetten voor herstel van de regeling. Zij benadrukken de urgentie om Nederland's klimaatdoelen van 2030 te halen, temeer omdat het Planbureau voor de Leefomgeving recent al concludeerde dat extra, snel ingrijpend beleid noodzakelijk is.
De discussie weerspiegelt de bredere spanning tussen economische prikkels voor bedrijven en de bescherming van duurzame investeringen via fiscale beleidsinstrumenten. Het schrappen van de Regeling groenprojecten belicht het risico dat kortetermijnvoordelen voor bedrijven ten koste kunnen gaan van langere termijn klimaatdoelstellingen en de betrokkenheid van burgers bij de energietransitie.