NU+ | Krijgt Oekraïne Tomahawks van Trump? 'De Russen vrezen ervoor'
In dit artikel:
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky reist vrijdag naar Washington om met president Donald Trump te overleggen over luchtverdediging en langeafstandswapens, in het bijzonder de Amerikaanse Tomahawk-kruisraketten. Oekraïne hoopt op levering van die raketten (bereik circa 2.500 km), maar experts wijzen op grote praktische en politieke obstakels — en op Trumps onvoorspelbaarheid als mogelijk doorslaggevende factor.
De regering-Trump heeft de afgelopen weken laten weten dat Tomahawks niet strikt uitgesloten zijn. Trump zei begin deze maand dat hij “een soort van beslissing” had genomen, maar eerst wil weten hoe Oekraïne de wapens zou inzetten. Zelensky zou Trump hebben verzekerd dat de raketten alleen tegen militaire doelen in Rusland zouden worden gericht en heeft aangegeven hoeveel exemplaren men nodig denkt te hebben.
Militair technisch is het echter ingewikkeld. Tomahawks worden doorgaans vanaf marineschepen of onderzeeërs afgevuurd; niet alle vliegtuigen kunnen ze dragen en Oekraïne bezit nauwelijks schepen of geschikte bommenwerpers. Er bestaan wielen-afvuursystemen, maar die zijn schaars. Daarnaast vereist inzet vaak Amerikaanse toestemming en inlichtingenondersteuning, en personeel moet worden getraind in gebruik en onderhoud van het systeem.
Verschillende experts (onder anderen Patrick Bolder, Jean Yves Ndzana Ndzana, Peter Wijninga en Frans Osinga) zien de gesprekken deels als een strategisch signaal richting Moskou: het dreigement met Tomahawks zou Rusland onder druk moeten zetten en diens reactie peilen. Dat idee wordt versterkt door de opvallend felle Russische reactie—sneller en uitgebreider dan bij eerdere westerse wapenleveranties—wat erop wijst dat Moskou het wapen serieus neemt.
Er zijn ook aanwijzingen dat de optie concreter is: een Oekraïense delegatie heeft volgens Osinga de fabrikant van de Tomahawk bezocht en er zijn gesprekken gevoerd over versies en aantallen. Zelensky heeft zelf contact gehad met wapenproducenten over mogelijke leveringsschema’s als de VS akkoord gaat. Experts spreken van een mogelijke “gecontroleerde escalatie”: een beperkt aantal Tomahawks om specifieke, strategische doelen aan te vallen (bijvoorbeeld delen van Russische energie-infrastructuur) zonder volledige ontwrichting.
Uiteindelijk kan niet zozeer het wapen zelf, maar Trumps koerswijziging de gamechanger zijn. Zijn persoonlijke politiek en recente afkeer van Poetin maken het plausibel dat hij, om politieke redenen of om Moskou te testen, toch toestemt in leveringen — of in ieder geval hardere dreigementen uitspreekt. Veel experts verwachten dat Trump eerst de reactie van Poetin wil aftasten voordat hij harde toezeggingen doet.