KOZP heft zichzelf op 'wegens succes', terwijl racisme overal in opmars is
In dit artikel:
Kick Out Zwarte Piet (KOZP) heeft zichzelf ontbonden omdat de beweging haar doel grotendeels heeft bereikt: de roetveegpiet is de nieuwe norm geworden. Waar sommige sinterklaascomités aanvankelijk tegenweer boden, zijn veel lokale organisaties en omroepen — op Ongehoord Nederland na — uiteindelijk overgestapt, vaak onder druk van gemeenten of na demonstraties bij intochten. De slogan dat Zwarte Piet racisme is, heeft het debat geframed en tegenargumenten over historische wortels van het figuur grotendeels buiten de discussie gedrongen.
De publieke manifestatie van Sinterklaas is aanzienlijk teruggeschroefd; winkels en gemeenten vermijden controverse en beperken de aanwezigheid van de goedheiligman. Tegelijkertijd belichaamt de roetveegpiet voor veel mensen een relatief kleine aanpassing die kinderspelletjes niet zou schaden, een argument dat door voorstanders veelvuldig is gebruikt.
In Amsterdam ontving een aantal prominente KOZP-activisten erkenning: Jerry Afriyie en Raul Balal kregen de Andreaspenning, een lokale onderscheiding voor hun rol in het racismedebat. Quinsy Gario, die de uitspraak “Zwarte Piet is racisme” populair maakte, was afwezig en staat binnen activistische kringen deels buitenspel vanwege interne politieke spanningen.
Die symbolische overwinning contrasteert met zorgwekkende maatschappelijke ontwikkelingen. In 2025 is openlijk racisme in Nederland volgens de auteur toegenomen en genormaliseerd tot in de Tweede Kamer: xenofobe retoriek, bedreigingen aan het adres van raadsleden en burgemeesters en een sterke vertegenwoordiging van extreemrechts (44 van de 150 Kamerleden) illustreren een kille polarisatie. De PVV heeft eerder deel uitgemaakt van het kabinet. Opinieonderzoek van Ipsos I&O constateert sinds 2024 een hernieuwde stijging van steun voor traditionele Zwarte Piet-voorstellingen, vooral buiten de grote steden, waar circa 70% van de bevolking woont.
De schrijver wijst ook op een communicatief risico: sterk benadrukken dat Zwarte Piet racisme is, kan bij sommige groepen averechts werken en racisme relativeren of zelfs legitimeren. Bovendien wordt het thema door extreemrechtse activisten gebruikt om hun eigen agenda te versterken; Zwarte Pieten verschenen prominent bij rechts-nationalistische demonstraties, ook al trokken die acties weinig deelnemers.
De conclusie luidt dat KOZP een belangrijke slag heeft gewonnen, maar dat racisme in brede zin terrein wint. De auteur waarschuwt dat andere maatschappelijke dossiers, zoals het toeslagenschandaal en de gaswinning in Groningen, niet naar de achtergrond mogen verdwijnen.