Dit is de keuze waar Europa voor staat in een wereld van machtspolitiek
In dit artikel:
Europese leiders bereikten in de nacht van donderdag op vrijdag een akkoord over nieuwe hulp aan Oekraïne: de EU verstrekt een renteloze lening van 90 miljard euro om het land de komende twee jaar in staat te houden de verdediging tegen Rusland voort te zetten. Polen’s premier Donald Tusk vatte de urgentie scherp samen met de stelling: "Ofwel geld vandaag, dan wel bloed morgen." Brussel presenteert het pakket als een succes; het geld is bedoeld om Europese veiligheid te beschermen door Oekraïne weerbaarder te maken.
De manier waarop de steun tot stand kwam, weerspiegelt echter de zwakte die deskundigen en publiek signaleren. Aanvankelijk wilde de EU deels financieren met bevroren Russische tegoeden (groot deel in België), maar daar stak de Belgische premier Bart De Wever een stokje voor uit vrees voor Russische tegenreacties. Onder die druk besloot de Unie het bedrag zelf op de kapitaalmarkt te lenen. Die wending versterkt het beeld van aarzelend optreden: volgens verslaggever Chris Colijn is het voor Oekraïne een opluchting, maar blijven veel Oekraïners vinden dat Europa te voorzichtig blijft en te lang praat voordat het beslist.
Interne verdeeldheid blijft zichtbaar: Hongarije, Slowakije en Tsjechië doen niet mee aan het steunpakket en krijgen daarmee ook een uitzonderingspositie ten aanzien van latere aflossingen — vooral Hongarije onderhoudt nog steeds nauwe betrekkingen met Moskou. Dat illustreert het structurele probleem van de EU: 27 lidstaten en vaak unanimiteit maken snelle, eendrachtige geopolitieke actie moeilijk.
Hoogleraar Hylke Dijkstra waarschuwt dat de wereld terugkeert naar machtspolitiek — waar leiders als Poetin, Trump en Xi door kracht optreden sturen — en dat Europa zonder steviger optreden het risico loopt onder druk te komen te staan. Tegelijk wijst hij erop dat de EU institutioneel niet is ingericht als militaire grootmacht maar als samenwerkingsproject met compromissen.
Uit een recent RTL Nieuwspanelonderzoek (18–19 december 2025, ruim 20.000 respondenten, representatief gewogen) blijkt dat twee derde van de deelnemers Europa te verdeeld vindt om een leidende rol op het wereldtoneel te spelen, en veel burgers liever een slagvaardiger EU zien.