Prijs koper stijgt, diefstal aantrekkelijker
In dit artikel:
De stijgende koperprijs maakt het metaalschaarschap lucratiever en leidt tot steeds vaker ontwrichte treindiensten en gevaarlijke situaties. Recent werden plannen en incidenten gemeld: maandag reden er geen treinen tussen Venlo en het Duitse Viersen; zondagavond pakte de politie in Zwolle een man die bezig was koper te ontvreemden, waardoor al schade was ontstaan en diensten tussen ’t Harde–Zwolle en Zwolle–Lelystad uitvielen. Sinds 1 januari vorig jaar werden 26 treinstoringen gemeld door koperdiefstal, met een gemiddelde uitval van ruim 8 uur per incident. Eerder dit jaar veroorzaakten beschadigde kabels al langere uitval op trajecten als Zwolle–Amersfoort en bij Rilland in Zeeland.
De wereldwijde krapte aan kopererts en stijgende vraag duwen de prijs omhoog: dit jaar is koper bijna 30% duurder geworden; op de Londense markt werd recent circa 11.300 dollar (ruim €9.700) per ton genoteerd. Die financiële prikkel vergroot het risico op nieuwe diefstallen, niet alleen bij spoorinfrastructuur maar ook bij kerken (regenpijpen in Gieten) en zonneparken (in Deurne werden 100 km kabels gestolen).
ProRail, het openbaar ministerie en de Metaal Recycling Federatie voeren een gezamenlijke aanpak — Actie Koperslag — met extra politie-inzet, identificatieplicht voor schroothandels en informatie-uitwisseling over verdachte aanvoeren. ProRail investeert ook in preventie: hekken, camera’s met bewegingsmelders en particuliere bewaking met honden. Waar mogelijk wordt koper vervangen door goedkoper aluminium en wordt gebruikt koper gemerkt met synthetisch DNA om herkomst te traceren. Het OM zegt zwaardere straffen te zullen vorderen, mede vanwege de grote gevolgen voor reizigers. Deze maatregelen lijken effect te hebben gehad: meldingen van koperdiefstal op het spoor daalden volgens ProRail van 516 in 2011 naar 12 in 2022.
Spoorbeheerders waarschuwen dat het stelen van koper levensgevaarlijk is — risico op aanrijding en elektrocutie voor dieven en monteurs — en dat herstel- en preventiekosten fors zijn.