Koolmees sluit Wilders uit en rekent op kerst zonder kabinet: Haagse impasse compleet
In dit artikel:
Wouter Koolmees (D66), de verkenner aangesteld na de Tweede Kamerverkiezingen van 29 oktober, bevestigde vrijdag dat er voor kerst geen nieuw kabinet komt. Na drie dagen overleg met partijleiders concludeerde hij dat de kans daarop “niet heel groot” is en maakte hij tegelijk duidelijk dat hij de PVV van Geert Wilders niet opnieuw uitnodigt voor verdere gesprekken. Volgens Koolmees hebben meer dan honderd Kamerzetels aangegeven samenwerking met de PVV onwenselijk te vinden; hij zei Wilders wel nog even te zullen bellen.
De beslissing betekent dat de PVV, die met 26 zetels als tweede partij uit de stembus kwam, opnieuw politiek wordt buitengesloten. In plaats van met Wilders praat Koolmees verder met centrum- en linksliberale spelers zoals Rob Jetten (D66), Dilan Yeşilgöz (VVD), Jesse Klaver (GroenLinks-PvdA) en Joost Eerdmans (JA21). Ook het CDA, dat onder leiding van Henry Bontebal weer terrein won, wordt geacht deel te nemen aan die formatiecirkel. Kritiek vanuit het artikel is dat niet inhoudelijke verschillen maar ideologische afkeer van populistische partijen de doorslag geeft, waardoor het politieke “kartel” bepaalt wie mag meedoen.
Koolmees stelt dat hij formeel alle opties openlaat — inclusief een minderheidskabinet — maar in de praktijk lijkt een rechts kabinet met deelname van de PVV uitgesloten. Hij benadrukte urgente dossiers zoals stikstof, asiel en de woningmarkt, terwijl de partijen die hij bij elkaar zoekt juist jarenlang mede-verantwoordelijk zijn geweest voor die problemen. De verwachting van de auteur is dat een kabinet bestaande uit D66, VVD, CDA en GroenLinks-PvdA vooral oude recepten zal herhalen: commissies, rapporten en symbolische stappen zonder wezenlijke oplossingen.
De uitkomst illustreert volgens de analyse een terugkeer naar de gevestigde Haagse politiek: kiezers kiezen, maar het kartel bepaalt wie meedoet aan de macht. Partijen zoals FVD (vermeld met een stijging naar zeven zetels) en BBB krijgen weinig ruimte; JA21 mag mogelijk aanschuiven zolang die zich conformeert. Concluderend stelt het commentaar dat Koolmees fungeert als poortwachter van het bestaande politieke bestel — hij houdt de PVV buiten de deur en daarmee ook een gedeelte van de kiezersstemmen — waardoor echte vernieuwing in de ogen van de schrijver uitblijft.