Koolmees klaagt over 'blokkades' - maar het kartel zelf sluit PVV en FVD buiten

In dit artikel:

Verkenner Wouter Koolmees noemde de kabinetsformatie gisteren complex, en wees op «blokkades» die onderhandelingen bemoeilijken. De auteur van dit stuk geeft daar een eigen lezing: het probleem zou niet symmetrisch zijn. Dat de VVD geen samenwerking ziet zitten met GroenLinks en PvdA wordt gezien als begrijpelijk en principieel: ideologische tegenstellingen over EU-beleid, klimaatmaatregelen, belastingen en migratie maken een combinatie volgens het stuk onlogisch en neerkomend op een herhaling van Rutte IV in ander kleed.

Anders ligt het met de uitsluiting van PVV en FVD. Beide partijen, zo stelt de tekst, hebben miljoenen kiezers en zijn democratisch gekozen, maar worden door grote delen van het politieke midden zonder inhoudelijke toets buiten de formatie gehouden. De auteur noemt die praktijk geen technisch probleem maar een politiek moreel falen: een zelfgekozen kartel van gevestigde partijen dat niet kan accepteren dat het electoraat naar rechts is opgeschoven. Volgens het artikel ontstaan hierdoor een onrechtvaardige morele hiërarchie en een verstikkend ritueel van verkenners, informateurs en formatiegesprekken dat erop gericht is «stabiele meerderheden» te vormen zonder rechts te moeten opnemen.

De tekst waarschuwt dat deze uitsluiting democratisch vertrouwen ondermijnt, cynisme voedt en de indruk geeft van een oligarchie met verkiezingen «voor de vorm». Als oplossing pleit de auteur voor het openbreken van het kartel: elke door het volk gekozen partij moet politieke ruimte krijgen en het debat aan kunnen gaan, zonder taboes. Daarnaast gebruikt de auteur de gelegenheid om lezers op te roepen een petitie ('Abortus is geen mensenrecht') te steunen, wat de politieke lading van het betoog onderstreept.

Kort gezegd: VVD-GroenLinks/PvdA‑afstand is volgens het stuk verklaarbaar op inhoud, maar het structureel uitsluiten van PVV en FVD is ondemocratisch en verergert de afstand tussen kiezers en politiek.