Komt premier Sanae Takaichi of niet? Sumodilemma houdt Japan in de ban

In dit artikel:

De pas aangetreden premier Sanae Takaichi staat voor een cultureel dilemma: zal zij tijdens het Kyushu Grand Sumo Toernooi (9–23 november in Fukuoka) zelf de hoofdprijs op de dohyo uitreiken? Volgens de sumotraditie overhandigt de regeringsleider de trofee, maar vrouwen mogen de dohyo niet betreden omdat de ring als heilige grond geldt en traditionele shinto-opvattingen menstruatie als onreinheid beschouwen.

Sumokenner Jacotte Brokken legt uit dat veel rituelen rond sumo religieuze wortels hebben; praktijken als het zouten van de ring om boze geesten te verdrijven illustreren die verbinding. Er bestaan al precedenten om de regel te omzeilen: vrouwen kunnen bijvoorbeeld op een speciaal podium naast de dohyo staan bij ceremoniële handelingen, en bij afscheidsceremonies wordt een stoel naar de rand verplaatst zodat vrouwelijke familieleden een klein stukje haar kunnen mee-afknippen zonder de ring te betreden.

De kwestie kreeg eerder internationale aandacht toen in 2018 verpleegkundigen die een ingestorte burgemeester probeerden te helpen prompt van de dohyo werden gehaald — waarna de ring werd gezuiverd. Nu concentreert het land zich op welke oplossing Takaichi zal kiezen: zelf een alternatief podium gebruiken, een afgevaardigde laten optreden, of de conventie op een andere manier doorbreken. Brokken merkt kritisch op dat Japan technologisch modern is, maar maatschappelijk nog conservatief blijft: "Japan mag dan een modern land zijn op technologisch vlak, op maatschappelijk vlak blijven ze nog heel traditioneel en conservatief."

Hoe de eerste vrouwelijke premier dit delicate evenwicht tussen traditie en gendergelijkheid benadert, volgt met argusogen — niet alleen in sumokringen maar in het hele land.