Koffie lijkt gunstig effect te hebben op kwetsbaarheid ouderen: 'Vroeger was de teneur dat het niet goed voor je is'
In dit artikel:
Een nieuw onderzoek van de Vrije Universiteit koppelt regelmatig koffiedrinken aan een lagere kans op kwetsbaarheid bij ouderen. De studie gebruikte gegevens uit de Longitudinal Aging Study Amsterdam (LASA), een langlopend onderzoek naar veroudering (met deelnemers uit onder meer Amsterdam, Zwolle en Oss) en volgde 1.161 volwassenen met een gemiddelde leeftijd van 70 jaar gedurende zeven jaar.
De onderzoekers, waaronder voedingswetenschapper Margreet Olthof, verdeelden deelnemers naar zelfgerapporteerde koffie-inname (vijf categorieën, van geen koffie tot meer dan zes kopjes per dag). De meeste ouderen dronken twee tot vier kopjes; mannen gemiddeld iets meer dan vrouwen. Kwetsbaarheid werd vastgesteld aan de hand van vijf fysieke kenmerken: vertraagde loopsnelheid, aanhoudende vermoeidheid, onvrijwillig gewichtsverlies, verminderde handknijpkracht en weinig lichamelijke activiteit. Iemand werd als kwetsbaar beschouwd als minimaal drie van die kenmerken aanwezig waren.
Uit de analyses bleek dat mensen die meer dan vier kopjes koffie per dag dronken minder vaak kwetsbaar waren dan degenen die nul tot twee kopjes per dag nuttigden. Bij de statistische bewerkingen werden bekende leefstijlfactoren, zoals roken en alcoholgebruik, meegenomen. Over de tijd kon de studie geen duidelijke verschillen laten zien in hoe kwetsbaarheid zich ontwikkelde tussen de koffiegroepen.
De onderzoekers benadrukken voorzichtigheid met de interpretatie. Koffie bevat een complexe mix van stoffen — onder meer cafeïne, mineralen en verschillende bioactieve componenten — en het is lastig om een effect aan één stof toe te schrijven. Bovendien verschilt de reactie op koffie sterk tussen individuen en blijft bewezen causatie moeilijk omdat langdurige, gecontroleerde interventiestudies praktisch lastig uit te voeren zijn. Wel is koffiegebruik relatief stabiel en daardoor beter te meten dan veel andere voedingsgewoonten.
Algemene context: de kijk op koffie is de laatste jaren positiever geworden; gefilterde koffie zonder suiker staat in de Schijf van Vijf voor gematigd gebruik (tot vijf kopjes). Europese richtlijnen noemen ongeveer 400 mg cafeïne per dag (ruwweg drie tot vijf kopjes) als veilige inname. Eerdere observationele studies rapporteren ook een lagere kans op hartziekten, diabetes en beroerte bij koffiedrinkers.
De financiering van het onderzoek kwam deels van het Institute for Scientific Information on Coffee (ISIC), een door de koffie-industrie gesteunde organisatie; de onderzoekers stellen dat de studie onafhankelijk is geïnitieerd en uitgevoerd. Conclusie: de vondst is veelbelovend maar blijft observationeel — koffie zou beschermend kunnen werken tegen kwetsbaarheid, maar bevestiging en inzicht in mechanismen vragen vervolgonderzoek.