Klimaatkartel wankelt: Trump dwingt duurzame banken tot stilstand
In dit artikel:
De Net-Zero Banking Alliance (NZBA), een onder VN-vlag opgezette coalitie van meer dan 120 banken — waaronder ING, Rabobank en ABN Amro — heeft zijn werkzaamheden tijdelijk stopgezet. De NZBA, opgericht om te streven naar “netto nul”-investeringen in 2050 en het geleidelijk uitsluiten van financiering voor olie, gas en kolen, viel na de Amerikaanse verkiezingsoverwinning van Donald Trump hard terug. Grote Amerikaanse banken trokken hun steun terug nadat de nieuwe Amerikaanse regering zich expliciet tegen de klimaatafspraak keerde en subsidies voor schone energie introk. Zonder die Amerikaanse deelname verzwakte de alliantie eerst haar ambities (onder meer het schrappen van de strakke 1,5‑gradenlijn) en kon zij uiteindelijk niet blijven opereren.
Het vertrek van enkele prominente leden — eerder dit jaar stapte een bestuurder van Triodos Bank op en gaf aan dat voortzetting onhoudbaar was — toont volgens het artikel hoe verdeeld de beweging achter de NZBA is. De crisis rond de alliantie wordt in het stuk gepresenteerd als bewijs dat banken, bij tegenwind, eerder kiezen voor winstgevendheid en klantenbelang dan voor vergaande klimaatverplichtingen en dat beleidsdruk via de financiële sector dus kwetsbaar is als cruciale spelers afhaken.
Voor beleidsmakers in Brussel en Den Haag levert de neerlegging van de NZBA een probleem op: jarenlang was het gebruik van banken als hefboom om klimaatakkoorden te realiseren een belangrijk instrument buiten het parlement om. De val van de NZBA zou — zo betoogt het artikel — aantonen dat die route niet onomstotelijk is zolang Amerikaanse steun ontbreekt.
Extra context: de NZBA maakte deel uit van bredere internationale initiatieven zoals de UN Race to Zero en was vooral een vrijwillige, sectorgeleide afspraak; kritiek bestond al langer op het gebrek aan afdwingbare controles en op de haalbaarheid van ambitieuze netto‑nuldoelen. De opschorting van de NZBA betekent niet automatisch het einde van klimaatfinanciering of van Europese duurzame-financeregels, maar het onderstreept dat mondiale private coalities kwetsbaar zijn voor geopolitieke en nationale beleidswijzigingen.