Klimaatjuristen vechten vergunning voor nieuwe gasvelden Noordzee aan
In dit artikel:
Advocates for the Future heeft de eerste stap gezet richting een rechtszaak tegen de Nederlandse Staat en vraagt dat er geen vergunningen meer worden verleend voor nieuwe gasvelden in de Noordzee. De organisatie betwist de winningsvergunning die Eni Energy dit voorjaar van het ministerie van Klimaat en Groene Groei kreeg om nieuwe velden te ontwikkelen.
De juristen voeren aan dat het afgeven van nieuwe vergunningen niet te verenigen is met nationale klimaatdoelstellingen en recente internationale jurisprudentie. Het Internationaal Gerechtshof (ICJ) oordeelde in juli dat staten verplicht zijn om klimaatverandering zoveel mogelijk te beperken; volgens Advocates for the Future kan het openen van nieuwe velden hiermee in strijd zijn.
Ook Europees recht speelt een rol: het Europees Hof voor de Rechten van de Mens stelde recent dat overheden bij vergunningverlening de klimaatimpact moeten toetsen en daar rekening mee moeten houden. De organisatie stelt dat voortgaande uitgifte van vergunningen Nederland in de praktijk afhankelijk houdt van fossiele brandstoffen en het behalen van de 1,5°C-doel bemoeilijkt.
Praktische gevolgen en precedenten worden genoemd: het Verenigd Koninkrijk stopte vorige maand met het uitgeven van nieuwe gasvergunningen, en in Nederland werd besluitvorming over gaswinning in Ternaard aangepast waarbij betrokken bedrijven een miljoenencompensatie ontvangen nu gas in de grond blijft. Advocates for the Future wijst erop dat helemaal stoppen met nieuwe vergunningen ook financiële risico’s voor de Staat kan verminderen, omdat toekomstige afblazing dan niet tot compensatieverplichtingen zou leiden.
Onderzoeker Clemens Kaupa (VU) schat dat de zaak kansrijk is en dat hij een juridische verschuiving markeert van focus op emissies naar de vraag naar de winning van fossiele brandstoffen zelf. De kernvraag die de rechter moet beantwoorden is of het openen van nieuwe olie- en gasvelden in de huidige klimaatcrisis in strijd kan zijn met mensenrechten.