Klimaatactivist Vanessa Nakate: 'Westerse landen hebben morele verantwoordelijkheid voor de klimaatcrisis'
In dit artikel:
Vanessa Nakate, de 28‑jarige klimaatactiviste uit Oeganda die vaak wordt aangeduid als de stem van Afrika, gebruikt haar bekendheid — deels verkregen nadat ze in 2020 van een groepsfoto in Davos was weggeknipt — om te pleiten voor meer aandacht en geld voor Afrika in het klimaatdebat. Ze schreef een boek, spreekt internationaal en benadrukt dat haar continent onevenredig zwaar lijdt onder klimaatverandering, terwijl het historisch maar weinig heeft bijgedragen aan de uitstoot: “Afrika staat in de frontlinie van de klimaatcrisis en heeft die niet eens veroorzaakt.”
Nakate schetst de situatie in Oeganda: toenemende droogtes en waterschaarste, maar ook hevige stortbuien die tot overstromingen en aardverschuivingen leiden. Omdat veel Afrikaanse huishoudens van kleinschalige landbouw afhankelijk zijn, nemen misoogsten, voedselonzekerheid en inkomensverlies toe, met grote sociale en economische gevolgen. Ze wijst erop dat landen als Nederland óók kwetsbaar zijn voor zeespiegelstijging, maar dat het verschil in middelen groot is — Nederland kan miljarden in dijken steken, veel Afrikaanse staten niet.
Op het niveau van internationale politiek is Nakate kritisch over de beperkte en vaak problematische steun. Rijke landen spraken na moeizame onderhandelingen een pakket toe van minimaal 300 miljard dollar per jaar vanaf 2035, maar dat blijft ver onder de geschatte 1.300 miljard die nodig is. Nederlandse claims over verdrievoudiging van steun blijken volgens onderzoek van Follow the Money deels boekhoudkundige trucs. Nakate noemt zulke afspraken een “klap in het gezicht” en benadrukt dat financiële hulp vaak in de vorm van leningen komt, wat de schuldenlast van kwetsbare landen vergroot. Haar voorstel: schulden omzetten in giften en financiering specifiek toewijzen aan adaptatie, weerbare landbouw en hernieuwbare energie.
Naast geld pleit ze voor eerlijke toegang tot besluitvorming: veel Afrikanen kunnen niet naar klimaattoppen door kosten en visumproblemen. Nakate put kracht uit haar geloof en roept gelovigen wereldwijd op zich in te zetten voor klimaatrechtvaardigheid. Met het terugtrekken van klimaatambities in onder meer de VS waarschuwt ze dat andere regeringen moeten bijspringen; de inzet van Europa blijft volgens haar en sommige politici tot nu toe onduidelijk, terwijl de urgente gevolgen voor landen als Oeganda toenemen.